Bir ceviz bahçesinin başarıya ulaşmasındaki ana etkenlerden biri de;

DOĞRU ÇEŞİT seçimidir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: doğru çeşit seçimi, ceviz bahçesinin başarısındaki ana unsurlarından biridir.Zira; bir çok emek ve zaman harcanmış bir bahçede sonuç hüsran olabilmektedir(foto sıra no:1). Unutmamak gerekir ki;çeşit tespitinin ana kriteri, ceviz bahçesi tesis edilecek arazinin METEOROLOJİK VERİLERİ’dir. Bahçe kurulumuna başlamadan önce, yöreye ait mümkünse son 40 yıla ait bu veriler meteoroloji müdürlüklerinden temin edilmelidir.Bu veriler nelerdir ?

EN DÜŞÜK HAVA SICAKLIĞI(EDHS); bu kriter, dikilecek çeşidin, kış soğuklarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi ağacın HAYATİYETİ söz konusudur.Zira; her çeşidin kendine özgü iklim istekleri olduğu gibi, en düşük hava sıcaklık dayanımları da farklıdır.Örneğin, yerli YALOVA çeşitleri, ılıman çeşitler olup kış soğuklarına çok dayanıklı değillerdir.Bu çeşitlerin eksi -18-22°C de, yaşları kaç olursa olsun, ölümleri kaçınılmazdır.Buna benzer,son yıllarda ülkemizde çok rağbet gören(!) CHANDLER, PEDRO, FERNOR  gibi ana çeşitler de ılıman tipler olup aynı dayanım kriterleri, bu çeşitler için de geçerlidir.Bu çeşitler ,  karasal ve kışları soğuk geçen bölgelere kesinlikle dikilmemelidir.

İLKBAHAR SON DON TARİHİ(İSDT); bu kriter, ağacın yapraklanma ve çiçeklenme dönemlerinde karşılaşabilecekleri don tehlikesi bakımdan önemlidir.Bir nevi meyvelerin HAYATİYETİ söz konudur.Bu nedenle, yapraklanma ve çiçeklenme tarihleri, son don tarihinden sonra olan çeşitlerin seçilmesi önemlidir.Ülkemizde, son don tarih ortalaması yaklaşık 25 nisan ile 5 mayıs tarihleri arasıdır.

SONBAHAR ERKEN DONLARI(SEDT); bu kriter, ağacın o yılki sürgünlerinin sonbaharın erken donlarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi sezon sürgünlerinin HAYATİYETİ söz konusudur.Bu nedenle, sonbahar erken donlarından etkilenmeyecek, vejetasyon süresi kısa çeşitler seçilmelidir ki; hem sezon sürgünleri ve meyve gözleri erken donlardan zarar görmesin, hem de sürgünleri  kışa hazırlanabilsin.

SOĞUKLAMA SÜRESİ(SS); bu kriter, meyve tutumunu belirleyen unsurdur.Zira; her ceviz çeşidinin dinlenme döneminde, kendine özgü belirli bir süre soğuk hava ihtiyacı vardır.Bu süre, ceviz çeşitlerinin, +7,1 °C ile 0°C arasında geçirdikleri saat miktarıdır. Ceviz çeşitlerinin, 700 saat ile 2200 saat arasında değişik soğuklama süreleri vardır.Ülkemiz genelinde, soğuklama süresi ortalaması 1800-2000 saat civarıdır.

Püf noktası: yukarıdaki bilgiler ışığında; kışın ortalama EDHS KRİTERİ; eksi-18-20°C ve üzeri bölgelere, soğuğa dayanıklı, TOROS-1, ŞEBİN,BİLECİK,KAMAN gibi çeşitler dikilmelidir.

EDHS  KRİTERİ; eksi -15-18°C ve altı bölgelere, ılıman çeşitler olan, YALOVA,CHANDLER,PEDRO,FERNOR gibi çeşitler dikilebilir.Ancak, Bu ılıman çeşitlerin SEDT KRİTERİ ayrıca düşünülmesi ve kontrol altında tutulması gereken önemli bir husustur.Zira; bu çeşitlerin vejetasyon süreleri oldukça uzun olduğundan dolayı,sezonluk sürgünler tam pişkinleşmemiş(odunlaşmamış) olacaklarından, SONBAHAR ERKEN DONLARIN’da zarar görmeleri yüksek bir ihtimaldir.

Not: Ülkemiz ortalama rakımının 1000 mt ve ortalama en düşük sıcaklığının da eksi -22-25°C arası olduğu göz önünde tutulursa, soğuğa dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.Ilıman çeşitler içinse sınır değer eksi -15-18°C’ arasında olduğu da göz önünde tutulmalıdır.

Not: Meteorolojik verilerin son 40 yıllık bilgilerine ulaşamıyorsak bile, 2011-2012 yılı kış verileri de işimizi görebilecektir.Zira; ülkemizde son 50 yılın en sert kışı, 2011-2012 kışında yaşanmıştır.Bu yılın bilgileri de bize ışık tutabilir.

Not: foto sıra no:1‘de ise, yöresine uygun olmayan yalova çeşidi dikilmiş, her yıl gördüğü  eksi -20-22 °C ortalamalı kış soğuklarından, her sene tüm sürgünleri toprak seviyesine kadar yanmakta ve ağacın kökleri sağlam kaldığı için  toprak seviyesinden tekrar vejetasyona başlamaktadır.Kısaca, bu ceviz ağacı verimi ve hatta gelişimi bir kenara bırakmış, maalesef(!) hayatiyeti konusunda mücadele vermektedir.

Not: foto sıra no:2, yörenin meteorolojik verilerine uygun olarak doğru çeşit seçimi yapılmış, ancak yanlış sulama rejimi ve bitki besleme programı uygulandığından dolayı , eksi -28°C gördüğü bir kışın ardından, sürgün uçlarının (kırmızı çizgilerle işaretlenmiş kısımlar) soğuktan dolayı yanmış olduğu görülmektedir.Doğru sulama rejimi ve bitki besleme dozajları, ” ceviz bakım programı:aylar “ bölümünde anlatılmıştır.

Not: dikim sonrasında, ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler” konusunda anlatılan,harddiskli dijital termometre temin ederek, direkt bahçemizle ilgili  meteorolojik verilerinin noktasal değerlerini tespit etme imkanımız olacaktır.

Follow

Paylaş