Bir ceviz bahçesinde toprağın ORGANİK MADDE MİKTARINI arttırmanın yolları, LEONARDİT esaslı organik toprak düzenleyiciler kullanmak veya TAM YANMIŞ(FERMENTE EDİLMİŞ) ÇİFTLİK  GÜBRESİ kullanmaktır.Bunun için halihazırda yanmamış olan çiftlik gübresini YAKMA(FERMENTE) işlemini inceleyelim.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: Bir ceviz ağacının istemiş olduğu toprak özelliklerinin içerisinde, organik madde miktarının yüksek olması gelmektedir(bu konu ” optimum toprak değerleri ” bölümünde anlatılmıştır).Organik madde miktarının, hemen hemen bütün toprak tahlillerinde, oldukça yetersiz olduğunu görmekteyiz.Bunun için, organik madde miktarı değerini arttırmanın önemli iki yöntemi vardır.Birincisi, LEONARDİT esaslı organik toprak düzenleyiciler kullanmaktır ki; risksiz olduğundan dolayı tavsiyemiz bu yöndedir.İkinci yöntem ise, kırsal üretim kaynaklı ÇİFTLİK GÜBRELERİ’dir. Yanmamış, fermente edilmemiş HAM çiftlik gübreleri,içerisinde böcek anaç,yumurta ve larvaları barındıracağından(foto sıra no:2), ceviz ağaçlarımız için tehlike arz etmektedir.Zira; bu zararlı böcekler ve larvaları, bitki köklerinde, bununla birlikte ağaç gövdelerinde de( bu konu ” gövde iç kurdu ” bölümünde anlatılmıştır)  önemli ölçüde tahribatlar yapmaktadırlar.Bundan dolayı da, çiftlik gübrelerini yakma(fermente etme) konusu önem arz etmektedir.

Yapılışı: fermente edilecek ham çiftlik gübresi, beher 1 m³’lük  çiftlik gübresine, 10 kg üre(% 46’lık azot) ve 10 kg sönmemiş kireç konularak harman edilir.Harmanın üzeri hava almayacak şekilde, naylon branda ile kapatılır.Yaklaşık 7 gün sonra harman içi sıcaklığı artmaya başlayacaktır.Naylon altındaki bu durum ” milli termometre( bu konu ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler ” bölümünde anlatılmıştır) yardımıyla ölçülerek gözlem yapılmalıdır.Yaklaşık 30 gün sonra harman içi sıcaklığının  yaklaşık 80°C, olduğu gözlemlenir.30 günün sonunda harman açılıp tekrar, yerinde karıştırılarak, kapatılır ve 20 gün daha beklenir.Bu sürenin sonunda, ham çiftlik gübremiz fermente olmuş yani yanmıştır.Yanmış çiftlik gübresinin içinde, hiç bir böcek anacı,yumurtası ve larvası kalmadığından dolayı, gönül rahatlığı ile ister fidan dikimi için fidan köklerinde, isterse de toprak işleme esnasında fidan diplerinde kullanılabilir.Foto sıra no:1‘ de kullanıma hazır,yanmış(fermente edilmiş) bir çiftlik gübresi görülmektedir.

Püf noktası: topraktaki ORGANİK MADDE MİKTARI, fidanın etken kök derinliği ve buna bağlı olarak etken toprak hacmi düşünüldüğünde, hemen arttırılabilecek bir konu değildir.Bunun için, organik madde miktarı takviyesi, en az 3-4 yıla bölünerek planlanmalı ve bu plana göre bitki besleme programı hazırlanmalıdır.

Ham çiftlik gübreleri(özellikle büyükbaş hayvan gübresi), tabanı eğimli, briketten yapılmış, içi ve tabanı sıvalı(naylon ile de kaplanabilir) ,yaklaşık E:200 cm X  B:500 cm X  Y:200 cm ebatlarında (ki; 20 m³ gübre konulabilir), büyük gübre teknelerinde biriktirilerek, özsuyunu damıtması sağlanır.Damıtma işleminin daha verimli olması için gübre teknesine bir kaç gün ara ile su pülverize edilebilir.Tekneden koyu kahverengi renginde çıkacak damıtılmış bu sıvı bidonlarda biriktirilerek, damlama sulama sisteminde rahatlıkla kullanılabilir.Zira; bu sıvının içinde bitki için yararlı bakteriler vardır.Kalan posası ise, yukarıda anlatıldığı şekilde yakma(fermente) işlemine tabi tutulabilir.

Leonardit esaslı organik toprak düzenleyicinin,yağmur ve kar suları ile toprağın derinliklerine inebilmesinden  dolayı, toprakla karıştırılması zorunluluğu olmamasına rağmen, çiftlik gübrelerinin toprağa karıştırılması gerekmektedir.

Not: foto sıra no:1′de, yukarıda yapılışı anlatılan fermente işlemi ile yakılmış bir çiftlik gübresi görülmektedir.

Follow

Paylaş

Cevizde en sık görülen zararlılardan biri de KIRMIZI ÖRÜMCEK ‘tir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Nedeni:ceviz vejetasyonu başlangıcı, yani yapraklanma başlangıcı ile beraber,  mayıs ayı sonlarına doğru, havaların ısınması ile birlikte kırmızı örümcekler de ceviz dibindeki otların yapraklarından başlamak üzere görülmeye başlanır.Kırmızı örümcek anaçlarının yaprak altlarına bırakmış olduğu yumurtalar(foto sıra no:1),çatlayarak ergen hale gelir (foto sıra no:2)ve  haziran başlarında, cevizin yaprak altlarında da görülmeye başlanır.Bu zararlı, bitkinin özsuyunu yaprak alt yüzeyinden emerek, gerek bitki gelişimine ve gerekse de meyve kalitesine olumsuz etki eder. Bu emilimin izleri, yaprak üstlerinde, özellikle yaprak orta bölgelerinde, beyazımsı çok sık minik noktalar şeklinde görülerek anlaşılabilir.

Çözümü:  öncelikle gözlemin çok önemli olduğunu unutmamak gerekir.Ceviz dibindeki veya çevresindeki otların yaprak ve sürgünlerinin, ayrıca ceviz yaprak altlarının  kırmızı örümcek yumurtaları ve ergen  oluşumu bakımından takibi yapılmalıdır. Mücadelesi ise insektisitlerle yapılabilir. Yapraklanma başlangıcında, kırmızı örümcek için üretilmiş insektisitler kutu dozajında kullanılarak, 20-25 gün ara ile, iki kez olmak üzere ilaçlama yapılmalıdır.Bu tip  ilaçlamalarda, İYİ TARIM UYGULAMALARI ‘ nda tavsiye edilen insektisitlerin kullanılması önerilir.

Not: tüm ilaçlamalarda kullanılacak suyun Ph düzeyi,7.00 seviyesinde olmalıdır.Bu, ilaçların tesiri bakımından önemli bir ayrıntıdır. Ayrıca, ” ilaçlamanın genel kuralları “ bölümünde anlatılan talimatlara uyunuz.

Püf noktası: kırmızı örümcek yumurtaları ve ergenleri, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olduğundan dolayı,rutin gözlemlerinizi (“ceviz bahçesinde  bulunması gereken el aletleri” bölümünde anlatılan), el tipi mini mikroskop(en az X40’lık) aracılığı ile yapılması tavsiye edilir.Ayrıca, mücadelede kullanılacak bazı kırmızı örümcek ilaçları, ergen kırmızı örümceği öldürdüğü halde, yumurtalarına zarar verememektedir.Bu nedenle, uygulanacak insektisit, yumurtaları da öldürecek şekilde seçilmelidir.

Not: foto sıra no:1 ve 2‘deki fotolar, yukarıda bahsedilen el tipi mini mikroskop aracılığı ile çekilmiştir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, mutlaka yapılması gereken müdahalelerden biri de,

ŞEKİL(form) BUDAMASI ‘dır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: meyvesi için yetiştirilen bir ceviz ağacının doğal formu, yuvarlak küre şeklindedir.Kerestelik veya gölgede yetişen ceviz ağaçları ise doğaları ve bulundukları konum gereği ince uzun kavak formunda gelişirler.Ancak ceviz yetiştiriciliğinde istenilen bitki gelişim formunun küre şeklinde olmasıdır.Ceviz ağacı, müdahale olmaksızın da taçlanmasını  kendi kendine yapabilmektedir.Ancak bu taçlanma bizim istediğimiz şekilde olmayabilir.Ceviz ağacında istenilen taç şekli, topraktan itibaren 120-150 cm yüksekliğinde dallanması, yani taçlanması, taç bölgesinde 3-5 adet ana dal olması ve bu ana dallardan da yan dal oluşturmasıdır.Bunun için ceviz fidanı gençken, yani    2-3 toprak yaşında iken,mutlaka müdahale edilmesi gerekir.Örneğin; foto sıra no:1‘de görülen fidanın genel formu gayet iyi iken, tepe sürgünü ve taç bölgesinin altındaki engin dallar genel formu bozmaktadır.Bu dalların, kırmızıyla işaretlenmiş bölgeden erken baharda budanması gereklidir(buna çıplak budama denir).Zira; ileriki yıllarda, bu dalların kesilmesi icap edeceğinden, bitkinin çoğu gelişim enerjisini de heba etmiş oluruz.(aksi takdirde foto sıra no:3‘deki gibi bir ağaç formu bizleri bekliyor olacaktır.)

Ayrıca, ağaç formu bakımından yeşil budama veya yaz budaması dediğimiz ikinci bir müdahale şekli vardır ki bunun da mutlaka yapılması gerekir.Zira,erken baharda yapılan çıplak budama neticesinde, oluşan dal azalmasından dolayı, bitki gövdeye eskisi gibi gıda pompalayacağından dolayı, mevcut dallar çok oburca ileri(tepe)sürgünü verecektir.İşte bu iştahlı giden dallar, haziran ayının 5-10’u arası, tepe budaması yapılarak, genç ceviz fidanını,yan dal vermeye teşvik edilmelidir.Foto sıra no:2  de görüldüğü üzere, yeşil budama yapılmış 3 toprak yaşlı genç bir ceviz fidanı, kesilen tepe sürgününün altından 3 adet yan dal vermiş durumdadır.

Püf noktası: unutulmamalıdır ki, bir ceviz ağacının yan dal sayısı çoksa, meyve sayısı da çok olacaktır.

Kesilen dallara (çıplak budamada)mutlaka ağaç macunu veya bordo bulamacı katkılı sutut sürülerek, yaraların kapatılması gerekir.Yeşil budamada bu işlem zaruri değildir.Budamada kullanılan bağ makası ve testere gibi aletler, daima steril olarak kullanılmalıdır.

Yeşil budamanın, mutlaka gün dönümünden(21 haziran’dan) önce, 5-10 haziran gibi yapılması gerekir.Daha geç yapılacak yeşil budama, yeni çıkacak yan dalların pişmesini ve odunlaşmasını geciktireceğinden dolayı, taze yan dalların kış soğuğuna dayanıklılığını azaltacaktır.Ayrıca yeşil budama, özellikle yan dal verimi yüksek ceviz çeşitlerinde VERİM BUDAMASI olarak da değerlendirilebilir.

Yeşil budamada kesilecek sürgün kısmı, vejetasyon boyu(o yılki sürgün boyu)’nun 1/3 oranının, üstteki 1/3’lük  kısmıdır.

Foto sıra no:3‘de yeşil veya çıplak budaması  yapılmamış, 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacından da görüleceği üzere, sürgün tepe budaması yapılmadığından dolayı, ağacın taç formu iyi iken üst formu bozulmuş ve yaklaşık her bir ana dalda 140 cm uzunluğunda,(kırmızı çizgi ile işaretlenmiş) verimsiz bir hacim(bölge) meydana gelmiştir.Bu yan dalsız, verimsiz bölge, ağacın gelişimi boyunca, daima böyle boş kalacaktır.

Foto sıra no:4‘de yeşil veya çıplak budaması  zamanında ve doğru bir şekilde yapılmış, ” küre ” şeklindeki formu ile 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacı görülmektedir.

Budamadaki eksik ve hataların büyük bir kısmı, yatırımcının sıkça dile getirdiği gibi kısaca,” kıyamamak “ kelimesi  ile anlatılabilir.Ancak, unutmamak gerekir ki; sizin kıyamadığınız şey, size zarar verecektir.

Follow

Paylaş

Ceviz  bahçelerinde nadiren de olsa görülen zararlılardan biri de ÇEKİRGE ‘dir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Nedeni:ceviz vejetasyonu başlangıcı, yani yapraklanma başlangıcı ile beraber,  mayıs ayı sonlarına doğru, havaların ısınması ile birlikte çekirgeler de ceviz dibindeki otların yapraklarından başlamak üzere görülmeye başlanır. Çekirgeler , öncelikle ceviz dibindeki otların sürgün ve yapraklarında  görülür.Erken baharda,anaç çekirgeler yumurtalarını bir takım ot  gövdelerine veya yaprak alt ve üstlerine yumurtalarını bırakırlar(foto sıra no:2). Bu yumurtalar 15 gün gibi kısa sürede, çekirge yavrularına dönüşür(foto sıra no:1).Bu zararlı, yeşil aksamı olan tüm bitkilerin yapraklarını yiyerek beslendiğinden,cevizin yapraklarını da yer ve gerek bitki gelişimine ve gerekse de meyve kalitesine olumsuz etki eder.Bu zararlı, cevizin yapraklarını yediğinden dolayı, yaprakların fotosentez yapmasını zorlaştırdığından veya yok ettiğinden  dolayı, bitkinin gelişim enerjisinde olumsuz etkileri olur.

Çözümü:  öncelikle gözlemin çok önemli olduğunu unutmamak gerekir.Ceviz dibindeki veya çevresindeki otların yaprak ve sürgünlerinin, çekirge oluşumu bakımından takibi yapılmalıdır. Çekirge, ceviz yaprağının kenar kısmını(foto sıra no:3), yaprak kurtları ise yaprağın iç  kısmını yediğinden fark kolaylıkla anlaşılabilir.Mücadelesi ise insektisitlerle yapılabilir. Yapraklanma başlangıcında, yaprak kurtları ve çekirgeler için üretilmiş insektisitler kutu dozajında kullanılarak, 20-25 gün ara ile, iki kez olmak üzere ilaçlama yapılmalıdır. Bu tip  ilaçlamalarda, İYİ TARIM UYGULAMALARI ‘ nda tavsiye edilen insektisitlerin kullanılması önerilir.

 Not:  tüm ilaçlamalarda kullanılacak suyun Ph düzeyi,7.00 seviyesinde olmalıdır.Bu, ilaçların tesiri bakımından önemli bir ayrıntıdır.Ayrıca, ” ilaçlamanın genel kuralları “ bölümünde anlatılan talimatlara uyunuz.

Alternatif çözüm: biyolojik çözüm olarak, ceviz bahçesi içerisinde mümkünse bir kaç tane hindi veya tavuk beslenmesi tavsiye edilir.Bu evcil hayvanlar,çekirge ve sülük gibi bir çok zararlının can düşmanıdır.Hatta hindi ve tavuklar,birçok ölümcül hastalığın nedeni olan keneleri de yiyerek kolaylıkla yok edebilmektedirler.

Not: foto sıra no:3‘de, ceviz yapraklarının, kenar kısımlarının çekirgeler tarafından yenmiş ve tahrip edilmiş hali görülmektedir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz ağacının gelişimi ve verimi için olması gereken  OPTİMUM YAPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum yaprak değerleri ve alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız yaprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle eksik değerler konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirleyen ana etken toprağınızın Ph değeridir.Unutmayınız ki; bitkiyi yönetmenin yolu toprağı yönetmekten geçer.Yukarıdaki kriterlere göre, bitki besleme programı revize edilmelidir.

Not: Doğru bir yaprak tahlil sonucu için, yaprak numunelerinin doğru alınması gerekmektedir.Bu konu, ” cevizde yaprak tahlili: yaprak numunesi nasıl alınır “ bölümünde anlatılmıştır.

Follow

Paylaş