Bir ceviz bahçesinin bakımında kullanılan gübrelerin, birbirleri ile olumlu ve olumsuz etkileşimleri vardır.

Bu etkileşimlere, ” UYUM ” veya ” UYUMSUZLUK ” tabirleri kullanır isek, konuya daha doğru yaklaşmış oluruz.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: ceviz bahçesinde, bir program dahilinde ve toprak tahlil sonuçlarına göre kullanılacak bitki besin elementlerinin, birbirlerine karşı bir takım etkileşimleri vardır.

Bu konuda uyumlu olan elementlere S: SİNERJİK(UYUM), uyumsuz olan elementlere de

A: ANTAGONİSTİK(UYUMSUZ) elementler denir.Bu uyum veya uyumsuzluk, ceviz bahçemizin bitki besleme başarısı ile doğal olarak bitki gelişim ve verimine de doğrudan etki eden bir durumdur.

Follow

Paylaş

Sezonluk Sürgün Kalitesi(SSK),bir ceviz bahçesindeki fidanların, sağlıklı gelişip gelişmediğini anlayabileceğimiz bir kriterdir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: bir ceviz bahçesindeki fidanların, sağlıklı gelişip gelişmediğini anlayabileceğimiz sıra dışı bir kriter, Sezonluk Sürgün Kalitesi(SSK)‘dir. Bu olgu,cevizin sezonluk  sürgününün  sahip olduğu metrik ölçülerini, aritmetiksel bir formül ile parametrelendirerek , fidanın sürgün kalitesini bulmamızı sağlar. SSK’nın işimize yarayan en hassas noktası, sürgünün sezon sonunda KIŞ SOĞUKLARINA dayanıp dayanamayacağını % 90 oranda anlamamızı sağlamasıdır.Bununla beraber, SSK formülü, fidanlar vejetasyon döneminde iken(örneğin; temmuz ortasında) bile, kılavuz ağaçlarımızın veya kontrol etmek istediğimiz fidanın ölçümlemeleri yapılarak ,bitkilere  müdahale edip etmeyeceğimizi anlamamızı sağlamaktadır. SSK FORMÜLÜ,  foto sıra no: 1‘de görüldüğü gibi,kırmızı çizgi ile gösterilen sezonluk sürgünün uzunluğu(tam uzunluk), yeşil çizgi ile gösterilen sürgün dip çapı(kalınlığı)(alttan 5.inci cm’sindeki çapı) ve mavi çizgi ile gösterilen sürgün uç çapı(kalınlığı)(üstten 5.inci cm’sindeki çapı)ölçülerinin, kendi aralarındaki orantıları ile alakalıdır. Şöyle ki;

©Sezonluk Sürgün Kalitesi( SSK)©→(Sürgün dip çapı(mm)÷sürgün uç çapı(mm)) X sürgün uzunluğu(cm)≤100 olması gerekmektedir.Kısaca;

SSK DEĞERİ© →(SDÇ(mm)÷SUÇ(mm)) X SU(cm)≤100

Bu formülü, foto sıra no:1‘deki fidanın sahip olduğu gerçek ölçülerini alarak örneklendirirsek;

SDÇ= 15 mm, SUÇ=7 mm, SU=112 cm olduğundan, SSK DEĞERİ= (15÷7) x 112=240 gibi bir sonuç çıkar, bu da 100 den büyük olduğundan dolayı SSK DEĞERİ© oldukça kötüdür.Zira sonucun 100 birimden küçük olması gerekmekteydi.Formül sonucu çıkan 240 değeri, foto sıra no:1‘ deki görüntüyü de ispat etmektedir.Zira; bu fotodaki fidanın tüm sürgünlerinin yaklaşık 40-50 cm’lik kısımları,kış soğuğundan yanmış durumdadır.Bu da, meyve gözlerinin yandığı anlamına da gelmektedir.Oysa ki; bu ölçülere göre, fidanın SSK DEĞERİ, 100 biriminden daha küçük bir değer çıkabilmesi için, SU değerinin daha kısa ve SUÇ değerinin de 10-12 mm’ye yakın bir değerde olması gerekirdi.

Yine aynı formülü, foto sıra no:2‘deki fidanın sahip olduğu gerçek ölçülerini alarak örneklendirirsek;

SDÇ= 15 mm, SUÇ=12 mm, SU=75 cm olduğundan, SSK DEĞERİ= (15÷12) x 75=93,75 gibi bir sonuç çıkar, bu da 100 den küçük olduğundan SSK DEĞERİ oldukça iyidir.Zira,formül sonucu çıkan 93,75 değeri, foto sıra no:2‘ deki görüntüyü de ispat etmektedir.Bu fotodaki fidanın tüm sürgünleri tamamen sağlam kalmış ve sürgün uç gözlerinden ve sürgün yan gözlerinden sağlıklı bir şekilde vejetasyona başlamıştır.

Not: foto sıra no:1 ve 2‘deki fidanlar, aynı bahçede,aynı parselde ve aynı çeşit fidanlar olup, birbirlerine 25 mt uzaklıktadır.

Not: fidanın SSK DEĞERİ, ” optimum toprak tahlil kriterleri”, ” optimum yaprak tahlil kriterleri “ ve ” ceviz bakım programı:aylar “ bölümlerinde anlatılan bilgiler ışığında, fidana müdahale edilerek, olması gereken değer aralığında tutulabilir.

Not: ceviz fidanının  SSK DEĞERİ,belirtilen değer olan 100 birimin altında olsa bile, sezonluk sürgün renginin de , sezon sonu olan ekim ayında , koyu kahverengi-siyah karışımı bir renkte olması gerekmektedir(foto sıra no:2).Sezonluk sürgünün , sezon sonu olan ekim ayında ,olması gereken bu renk, ancak doğru bir bitki besleme programı ile olabilecektir.Ve bu durum , sezonluk  sürgünün kış soğuklarına dayanıklılığının da bir göstergesi olacaktır.

Not:  SSK DEĞERİ,özellikle son zamanlarda ülkemizde rağbet gören(!) , chandler, pedro, fernor gibi yabancı çeşitlerde, soğuğa karşı duyarlılıklarından dolayı,üzerinde dikkatle durulması gereken hassas konulardan biridir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde toprağın ORGANİK MADDE MİKTARINI arttırmanın yolları, LEONARDİT esaslı organik toprak düzenleyiciler kullanmak veya TAM YANMIŞ(FERMENTE EDİLMİŞ) ÇİFTLİK  GÜBRESİ kullanmaktır.Bunun için halihazırda yanmamış olan çiftlik gübresini YAKMA(FERMENTE) işlemini inceleyelim.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: Bir ceviz ağacının istemiş olduğu toprak özelliklerinin içerisinde, organik madde miktarının yüksek olması gelmektedir(bu konu ” optimum toprak değerleri ” bölümünde anlatılmıştır).Organik madde miktarının, hemen hemen bütün toprak tahlillerinde, oldukça yetersiz olduğunu görmekteyiz.Bunun için, organik madde miktarı değerini arttırmanın önemli iki yöntemi vardır.Birincisi, LEONARDİT esaslı organik toprak düzenleyiciler kullanmaktır ki; risksiz olduğundan dolayı tavsiyemiz bu yöndedir.İkinci yöntem ise, kırsal üretim kaynaklı ÇİFTLİK GÜBRELERİ’dir. Yanmamış, fermente edilmemiş HAM çiftlik gübreleri,içerisinde böcek anaç,yumurta ve larvaları barındıracağından(foto sıra no:2), ceviz ağaçlarımız için tehlike arz etmektedir.Zira; bu zararlı böcekler ve larvaları, bitki köklerinde, bununla birlikte ağaç gövdelerinde de( bu konu ” gövde iç kurdu ” bölümünde anlatılmıştır)  önemli ölçüde tahribatlar yapmaktadırlar.Bundan dolayı da, çiftlik gübrelerini yakma(fermente etme) konusu önem arz etmektedir.

Yapılışı: fermente edilecek ham çiftlik gübresi, beher 1 m³’lük  çiftlik gübresine, 10 kg üre(% 46’lık azot) ve 10 kg sönmemiş kireç konularak harman edilir.Harmanın üzeri hava almayacak şekilde, naylon branda ile kapatılır.Yaklaşık 7 gün sonra harman içi sıcaklığı artmaya başlayacaktır.Naylon altındaki bu durum ” milli termometre( bu konu ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler ” bölümünde anlatılmıştır) yardımıyla ölçülerek gözlem yapılmalıdır.Yaklaşık 30 gün sonra harman içi sıcaklığının  yaklaşık 80°C, olduğu gözlemlenir.30 günün sonunda harman açılıp tekrar, yerinde karıştırılarak, kapatılır ve 20 gün daha beklenir.Bu sürenin sonunda, ham çiftlik gübremiz fermente olmuş yani yanmıştır.Yanmış çiftlik gübresinin içinde, hiç bir böcek anacı,yumurtası ve larvası kalmadığından dolayı, gönül rahatlığı ile ister fidan dikimi için fidan köklerinde, isterse de toprak işleme esnasında fidan diplerinde kullanılabilir.Foto sıra no:1‘ de kullanıma hazır,yanmış(fermente edilmiş) bir çiftlik gübresi görülmektedir.

Püf noktası: topraktaki ORGANİK MADDE MİKTARI, fidanın etken kök derinliği ve buna bağlı olarak etken toprak hacmi düşünüldüğünde, hemen arttırılabilecek bir konu değildir.Bunun için, organik madde miktarı takviyesi, en az 3-4 yıla bölünerek planlanmalı ve bu plana göre bitki besleme programı hazırlanmalıdır.

Ham çiftlik gübreleri(özellikle büyükbaş hayvan gübresi), tabanı eğimli, briketten yapılmış, içi ve tabanı sıvalı(naylon ile de kaplanabilir) ,yaklaşık E:200 cm X  B:500 cm X  Y:200 cm ebatlarında (ki; 20 m³ gübre konulabilir), büyük gübre teknelerinde biriktirilerek, özsuyunu damıtması sağlanır.Damıtma işleminin daha verimli olması için gübre teknesine bir kaç gün ara ile su pülverize edilebilir.Tekneden koyu kahverengi renginde çıkacak damıtılmış bu sıvı bidonlarda biriktirilerek, damlama sulama sisteminde rahatlıkla kullanılabilir.Zira; bu sıvının içinde bitki için yararlı bakteriler vardır.Kalan posası ise, yukarıda anlatıldığı şekilde yakma(fermente) işlemine tabi tutulabilir.

Leonardit esaslı organik toprak düzenleyicinin,yağmur ve kar suları ile toprağın derinliklerine inebilmesinden  dolayı, toprakla karıştırılması zorunluluğu olmamasına rağmen, çiftlik gübrelerinin toprağa karıştırılması gerekmektedir.

Not: foto sıra no:1′de, yukarıda yapılışı anlatılan fermente işlemi ile yakılmış bir çiftlik gübresi görülmektedir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, mutlaka yapılması gereken müdahalelerden biri de,

ŞEKİL(form) BUDAMASI ‘dır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: meyvesi için yetiştirilen bir ceviz ağacının doğal formu, yuvarlak küre şeklindedir.Kerestelik veya gölgede yetişen ceviz ağaçları ise doğaları ve bulundukları konum gereği ince uzun kavak formunda gelişirler.Ancak ceviz yetiştiriciliğinde istenilen bitki gelişim formunun küre şeklinde olmasıdır.Ceviz ağacı, müdahale olmaksızın da taçlanmasını  kendi kendine yapabilmektedir.Ancak bu taçlanma bizim istediğimiz şekilde olmayabilir.Ceviz ağacında istenilen taç şekli, topraktan itibaren 120-150 cm yüksekliğinde dallanması, yani taçlanması, taç bölgesinde 3-5 adet ana dal olması ve bu ana dallardan da yan dal oluşturmasıdır.Bunun için ceviz fidanı gençken, yani    2-3 toprak yaşında iken,mutlaka müdahale edilmesi gerekir.Örneğin; foto sıra no:1‘de görülen fidanın genel formu gayet iyi iken, tepe sürgünü ve taç bölgesinin altındaki engin dallar genel formu bozmaktadır.Bu dalların, kırmızıyla işaretlenmiş bölgeden erken baharda budanması gereklidir(buna çıplak budama denir).Zira; ileriki yıllarda, bu dalların kesilmesi icap edeceğinden, bitkinin çoğu gelişim enerjisini de heba etmiş oluruz.(aksi takdirde foto sıra no:3‘deki gibi bir ağaç formu bizleri bekliyor olacaktır.)

Ayrıca, ağaç formu bakımından yeşil budama veya yaz budaması dediğimiz ikinci bir müdahale şekli vardır ki bunun da mutlaka yapılması gerekir.Zira,erken baharda yapılan çıplak budama neticesinde, oluşan dal azalmasından dolayı, bitki gövdeye eskisi gibi gıda pompalayacağından dolayı, mevcut dallar çok oburca ileri(tepe)sürgünü verecektir.İşte bu iştahlı giden dallar, haziran ayının 5-10’u arası, tepe budaması yapılarak, genç ceviz fidanını,yan dal vermeye teşvik edilmelidir.Foto sıra no:2  de görüldüğü üzere, yeşil budama yapılmış 3 toprak yaşlı genç bir ceviz fidanı, kesilen tepe sürgününün altından 3 adet yan dal vermiş durumdadır.

Püf noktası: unutulmamalıdır ki, bir ceviz ağacının yan dal sayısı çoksa, meyve sayısı da çok olacaktır.

Kesilen dallara (çıplak budamada)mutlaka ağaç macunu veya bordo bulamacı katkılı sutut sürülerek, yaraların kapatılması gerekir.Yeşil budamada bu işlem zaruri değildir.Budamada kullanılan bağ makası ve testere gibi aletler, daima steril olarak kullanılmalıdır.

Yeşil budamanın, mutlaka gün dönümünden(21 haziran’dan) önce, 5-10 haziran gibi yapılması gerekir.Daha geç yapılacak yeşil budama, yeni çıkacak yan dalların pişmesini ve odunlaşmasını geciktireceğinden dolayı, taze yan dalların kış soğuğuna dayanıklılığını azaltacaktır.Ayrıca yeşil budama, özellikle yan dal verimi yüksek ceviz çeşitlerinde VERİM BUDAMASI olarak da değerlendirilebilir.

Yeşil budamada kesilecek sürgün kısmı, vejetasyon boyu(o yılki sürgün boyu)’nun 1/3 oranının, üstteki 1/3’lük  kısmıdır.

Foto sıra no:3‘de yeşil veya çıplak budaması  yapılmamış, 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacından da görüleceği üzere, sürgün tepe budaması yapılmadığından dolayı, ağacın taç formu iyi iken üst formu bozulmuş ve yaklaşık her bir ana dalda 140 cm uzunluğunda,(kırmızı çizgi ile işaretlenmiş) verimsiz bir hacim(bölge) meydana gelmiştir.Bu yan dalsız, verimsiz bölge, ağacın gelişimi boyunca, daima böyle boş kalacaktır.

Foto sıra no:4‘de yeşil veya çıplak budaması  zamanında ve doğru bir şekilde yapılmış, ” küre ” şeklindeki formu ile 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacı görülmektedir.

Budamadaki eksik ve hataların büyük bir kısmı, yatırımcının sıkça dile getirdiği gibi kısaca,” kıyamamak “ kelimesi  ile anlatılabilir.Ancak, unutmamak gerekir ki; sizin kıyamadığınız şey, size zarar verecektir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz ağacının gelişimi ve verimi için olması gereken  OPTİMUM YAPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum yaprak değerleri ve alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız yaprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle eksik değerler konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirleyen ana etken toprağınızın Ph değeridir.Unutmayınız ki; bitkiyi yönetmenin yolu toprağı yönetmekten geçer.Yukarıdaki kriterlere göre, bitki besleme programı revize edilmelidir.

Not: Doğru bir yaprak tahlil sonucu için, yaprak numunelerinin doğru alınması gerekmektedir.Bu konu, ” cevizde yaprak tahlili: yaprak numunesi nasıl alınır “ bölümünde anlatılmıştır.

Follow

Paylaş