Sezonluk Sürgün Kalitesi(SSK),bir ceviz bahçesindeki fidanların, sağlıklı gelişip gelişmediğini anlayabileceğimiz bir kriterdir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: bir ceviz bahçesindeki fidanların, sağlıklı gelişip gelişmediğini anlayabileceğimiz sıra dışı bir kriter, Sezonluk Sürgün Kalitesi(SSK)‘dir. Bu olgu,cevizin sezonluk  sürgününün  sahip olduğu metrik ölçülerini, aritmetiksel bir formül ile parametrelendirerek , fidanın sürgün kalitesini bulmamızı sağlar. SSK’nın işimize yarayan en hassas noktası, sürgünün sezon sonunda KIŞ SOĞUKLARINA dayanıp dayanamayacağını % 90 oranda anlamamızı sağlamasıdır.Bununla beraber, SSK formülü, fidanlar vejetasyon döneminde iken(örneğin; temmuz ortasında) bile, kılavuz ağaçlarımızın veya kontrol etmek istediğimiz fidanın ölçümlemeleri yapılarak ,bitkilere  müdahale edip etmeyeceğimizi anlamamızı sağlamaktadır. SSK FORMÜLÜ,  foto sıra no: 1‘de görüldüğü gibi,kırmızı çizgi ile gösterilen sezonluk sürgünün uzunluğu(tam uzunluk), yeşil çizgi ile gösterilen sürgün dip çapı(kalınlığı)(alttan 5.inci cm’sindeki çapı) ve mavi çizgi ile gösterilen sürgün uç çapı(kalınlığı)(üstten 5.inci cm’sindeki çapı)ölçülerinin, kendi aralarındaki orantıları ile alakalıdır. Şöyle ki;

©Sezonluk Sürgün Kalitesi( SSK)©→(Sürgün dip çapı(mm)÷sürgün uç çapı(mm)) X sürgün uzunluğu(cm)≤100 olması gerekmektedir.Kısaca;

SSK DEĞERİ© →(SDÇ(mm)÷SUÇ(mm)) X SU(cm)≤100

Bu formülü, foto sıra no:1‘deki fidanın sahip olduğu gerçek ölçülerini alarak örneklendirirsek;

SDÇ= 15 mm, SUÇ=7 mm, SU=112 cm olduğundan, SSK DEĞERİ= (15÷7) x 112=240 gibi bir sonuç çıkar, bu da 100 den büyük olduğundan dolayı SSK DEĞERİ© oldukça kötüdür.Zira sonucun 100 birimden küçük olması gerekmekteydi.Formül sonucu çıkan 240 değeri, foto sıra no:1‘ deki görüntüyü de ispat etmektedir.Zira; bu fotodaki fidanın tüm sürgünlerinin yaklaşık 40-50 cm’lik kısımları,kış soğuğundan yanmış durumdadır.Bu da, meyve gözlerinin yandığı anlamına da gelmektedir.Oysa ki; bu ölçülere göre, fidanın SSK DEĞERİ, 100 biriminden daha küçük bir değer çıkabilmesi için, SU değerinin daha kısa ve SUÇ değerinin de 10-12 mm’ye yakın bir değerde olması gerekirdi.

Yine aynı formülü, foto sıra no:2‘deki fidanın sahip olduğu gerçek ölçülerini alarak örneklendirirsek;

SDÇ= 15 mm, SUÇ=12 mm, SU=75 cm olduğundan, SSK DEĞERİ= (15÷12) x 75=93,75 gibi bir sonuç çıkar, bu da 100 den küçük olduğundan SSK DEĞERİ oldukça iyidir.Zira,formül sonucu çıkan 93,75 değeri, foto sıra no:2‘ deki görüntüyü de ispat etmektedir.Bu fotodaki fidanın tüm sürgünleri tamamen sağlam kalmış ve sürgün uç gözlerinden ve sürgün yan gözlerinden sağlıklı bir şekilde vejetasyona başlamıştır.

Not: foto sıra no:1 ve 2‘deki fidanlar, aynı bahçede,aynı parselde ve aynı çeşit fidanlar olup, birbirlerine 25 mt uzaklıktadır.

Not: fidanın SSK DEĞERİ, ” optimum toprak tahlil kriterleri”, ” optimum yaprak tahlil kriterleri “ ve ” ceviz bakım programı:aylar “ bölümlerinde anlatılan bilgiler ışığında, fidana müdahale edilerek, olması gereken değer aralığında tutulabilir.

Not: ceviz fidanının  SSK DEĞERİ,belirtilen değer olan 100 birimin altında olsa bile, sezonluk sürgün renginin de , sezon sonu olan ekim ayında , koyu kahverengi-siyah karışımı bir renkte olması gerekmektedir(foto sıra no:2).Sezonluk sürgünün , sezon sonu olan ekim ayında ,olması gereken bu renk, ancak doğru bir bitki besleme programı ile olabilecektir.Ve bu durum , sezonluk  sürgünün kış soğuklarına dayanıklılığının da bir göstergesi olacaktır.

Not:  SSK DEĞERİ,özellikle son zamanlarda ülkemizde rağbet gören(!) , chandler, pedro, fernor gibi yabancı çeşitlerde, soğuğa karşı duyarlılıklarından dolayı,üzerinde dikkatle durulması gereken hassas konulardan biridir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, mutlaka yapılması gereken müdahalelerden biri de,

ŞEKİL(form) BUDAMASI ‘dır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: meyvesi için yetiştirilen bir ceviz ağacının doğal formu, yuvarlak küre şeklindedir.Kerestelik veya gölgede yetişen ceviz ağaçları ise doğaları ve bulundukları konum gereği ince uzun kavak formunda gelişirler.Ancak ceviz yetiştiriciliğinde istenilen bitki gelişim formunun küre şeklinde olmasıdır.Ceviz ağacı, müdahale olmaksızın da taçlanmasını  kendi kendine yapabilmektedir.Ancak bu taçlanma bizim istediğimiz şekilde olmayabilir.Ceviz ağacında istenilen taç şekli, topraktan itibaren 120-150 cm yüksekliğinde dallanması, yani taçlanması, taç bölgesinde 3-5 adet ana dal olması ve bu ana dallardan da yan dal oluşturmasıdır.Bunun için ceviz fidanı gençken, yani    2-3 toprak yaşında iken,mutlaka müdahale edilmesi gerekir.Örneğin; foto sıra no:1‘de görülen fidanın genel formu gayet iyi iken, tepe sürgünü ve taç bölgesinin altındaki engin dallar genel formu bozmaktadır.Bu dalların, kırmızıyla işaretlenmiş bölgeden erken baharda budanması gereklidir(buna çıplak budama denir).Zira; ileriki yıllarda, bu dalların kesilmesi icap edeceğinden, bitkinin çoğu gelişim enerjisini de heba etmiş oluruz.(aksi takdirde foto sıra no:3‘deki gibi bir ağaç formu bizleri bekliyor olacaktır.)

Ayrıca, ağaç formu bakımından yeşil budama veya yaz budaması dediğimiz ikinci bir müdahale şekli vardır ki bunun da mutlaka yapılması gerekir.Zira,erken baharda yapılan çıplak budama neticesinde, oluşan dal azalmasından dolayı, bitki gövdeye eskisi gibi gıda pompalayacağından dolayı, mevcut dallar çok oburca ileri(tepe)sürgünü verecektir.İşte bu iştahlı giden dallar, haziran ayının 5-10’u arası, tepe budaması yapılarak, genç ceviz fidanını,yan dal vermeye teşvik edilmelidir.Foto sıra no:2  de görüldüğü üzere, yeşil budama yapılmış 3 toprak yaşlı genç bir ceviz fidanı, kesilen tepe sürgününün altından 3 adet yan dal vermiş durumdadır.

Püf noktası: unutulmamalıdır ki, bir ceviz ağacının yan dal sayısı çoksa, meyve sayısı da çok olacaktır.

Kesilen dallara (çıplak budamada)mutlaka ağaç macunu veya bordo bulamacı katkılı sutut sürülerek, yaraların kapatılması gerekir.Yeşil budamada bu işlem zaruri değildir.Budamada kullanılan bağ makası ve testere gibi aletler, daima steril olarak kullanılmalıdır.

Yeşil budamanın, mutlaka gün dönümünden(21 haziran’dan) önce, 5-10 haziran gibi yapılması gerekir.Daha geç yapılacak yeşil budama, yeni çıkacak yan dalların pişmesini ve odunlaşmasını geciktireceğinden dolayı, taze yan dalların kış soğuğuna dayanıklılığını azaltacaktır.Ayrıca yeşil budama, özellikle yan dal verimi yüksek ceviz çeşitlerinde VERİM BUDAMASI olarak da değerlendirilebilir.

Yeşil budamada kesilecek sürgün kısmı, vejetasyon boyu(o yılki sürgün boyu)’nun 1/3 oranının, üstteki 1/3’lük  kısmıdır.

Foto sıra no:3‘de yeşil veya çıplak budaması  yapılmamış, 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacından da görüleceği üzere, sürgün tepe budaması yapılmadığından dolayı, ağacın taç formu iyi iken üst formu bozulmuş ve yaklaşık her bir ana dalda 140 cm uzunluğunda,(kırmızı çizgi ile işaretlenmiş) verimsiz bir hacim(bölge) meydana gelmiştir.Bu yan dalsız, verimsiz bölge, ağacın gelişimi boyunca, daima böyle boş kalacaktır.

Foto sıra no:4‘de yeşil veya çıplak budaması  zamanında ve doğru bir şekilde yapılmış, ” küre ” şeklindeki formu ile 3 toprak yaşlı genç bir ceviz ağacı görülmektedir.

Budamadaki eksik ve hataların büyük bir kısmı, yatırımcının sıkça dile getirdiği gibi kısaca,” kıyamamak “ kelimesi  ile anlatılabilir.Ancak, unutmamak gerekir ki; sizin kıyamadığınız şey, size zarar verecektir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz ağacının gelişimi ve verimi için olması gereken  OPTİMUM YAPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum yaprak değerleri ve alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız yaprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle eksik değerler konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirleyen ana etken toprağınızın Ph değeridir.Unutmayınız ki; bitkiyi yönetmenin yolu toprağı yönetmekten geçer.Yukarıdaki kriterlere göre, bitki besleme programı revize edilmelidir.

Not: Doğru bir yaprak tahlil sonucu için, yaprak numunelerinin doğru alınması gerekmektedir.Bu konu, ” cevizde yaprak tahlili: yaprak numunesi nasıl alınır “ bölümünde anlatılmıştır.

Follow

Paylaş

Bir ceviz ağacının gelişimi için istemiş olduğu OPTİMUM TOPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum toprak değerleri ile alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız toprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle Ph ve Kireç değerleri konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bu iki değer, bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirler.Toprağınızın yüksek Ph değeri var ise, elementlerin tamamı bitki tarafından alınamayacak demektir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz fidanının, araziye dikildikten sonra yıllara göre kök sisteminin gelişimini  inceleyelim.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Tanımı: sağlıklı bir ceviz fidanı, araziye dikildikten sonra, kazık kök sistemi ve  saçak kök sistemi yıllar itibari ile takip edilmelidir.Bahçe içinde seçilen KILAVUZ FİDAN, askıya alınıp , köklerine zarar vermeden tabanı açılarak kök sistemi açığa çıkarılmış ve incelenmiştir.İş makinesi ile tekniğine uygun fidan çukuru açılmış(ki; toprak işleme bölümünde anlatılmıştır) ve halka damla sulama sistemi(ki; damla sulama sistemi bölümünde anlatılmıştır)ile sulanmış olan bu fidanın kök sisteminin , her yöne eşit şekilde gelişmiş olduğu,kazık kökünün de tabana doğru gittiği(foto sıra no:3) gözlenmektedir.Ayrıca, kök sisteminde hastalık ve zararlıya rastlanmamıştır.Bu da bize ceviz fidanının kök sisteminin sağlıklı olduğunu göstermektedir.Ceviz fidanının kök sistemindeki sağlıklı gelişimi, toprak üstü gelişiminden de anlaşılmaktadır.Zira;fidanın toprak yaşına uygun, üst formu ile  5 dallı taç yapısı ve yaklaşık 120 cm yüksekliğindeki uygun taç yüksekliği, ceviz fidanının  gayet sağlıklı olduğu anlamına gelmektedir.

Not:fotolarda görülen bu fidanın toprak yaşı 29 aylıktır ve vejetasyona henüz başlamamıştır.Etken kök derinliği 50 cm dir.

Püf noktası: doğru dozajlarda bir bitki besleme programı yapabilmek için, ceviz ağacının yıllara göre, etken kök derinliğini bilmek gerekir.Bitkinin etken kök derinliği orantılanarak ancak  bitki beslemedeki doğru dozajlar tespit edilebilir.

Sağlıklı bir ceviz fidanının, sağlıklı bir şekilde geliştiği düşünülürse, yıllara göre fidan etken kök derinliği(yanal yarı çap)ve buna bağlı etken toprak hacmi şöyledir;

1.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 30 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,027 m³

2.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 40 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,064 m³

3.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 50 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,125 m³

4.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 60 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,216 m³

5.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 70 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,343 m³

6.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 90 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,729 m³

7.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 120 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 1,728 m³

8.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 200 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 8,000 m³

9.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 300 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 22,500 m³

10.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 400 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 64,000 m³

Not:10.yıldan sonra ki ölçülere yıllık % 10’luk bir artış ilave edilmelidir.

Follow

Paylaş