17
Aralık
2012
Bir ceviz bahçesi tesis edilirken, doğru çeşit seçimini yapmanın ana kuralının, meteorolojik veriler olduğunu daha önce incelemiştik.( bu konu “ceviz yatırımı altın zinciri: doğru çeşit seçimi “ bölümünde anlatılmıştır).Bununla birlikte, çeşit seçimi yapılırken, irdelenmesi gereken diğer bir önemli konu da; YAN DAL VERİMLİLİĞİ’dir.
Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;
Önemi: Bir ceviz ağacından istenilen özelliklerden başlıcası,yöresinin soğuklarına mukavim olup, sağlıklı bir şekilde önce yaşaması, sonra da sağlıklı bir şekilde gelişmesidir.Ardından, bu ağacın veriminden bahsedebiliriz.Ceviz ağacının verimi, toprak yaşı,gelişim hacmi ve bakım programı ile doğru orantılıdır.Ceviz ağacının verimini belirleyen ana unsur ise, YAN DAL VERİMLİLİĞİ’dir. Ülkemizde yetiştirilen ceviz çeşitlerinin ürün verme şekli genel olarak uç dallardan olmaktadır.Yan dallardan ürün verme oranı ise ortalama %15-20’dir.Bu özellik, ağacın birim üretimini düşüren bir unsurdur.Oysa ki; aynı toprak yaşına ve aynı dal hacmine sahip ceviz ağaçlarından,yan dal verimi yüksek olan ağaç, diğerine göre en az 2-3 kat daha çok ürün vermekte olup işletme rantabilitesini ve karlılığı arttırmaktadır.
Not: ülkemizde son yıllarda rağbet gören(!) chandler, pedro ve fernor gibi yabancı çeşitlerin dan dal verimliliği yüksek olmasına karşın, soğuğa dayanıklılıkla ilgili sorunları olduğundan dolayı,çeşit seçimi konusunda,dikim yöresinin iklimine uygunluğu bakımından daha dikkatli ve titiz olmak gereklidir.( bu konu ” ceviz yatırımı altın zinciri: doğru çeşit seçimi “ ve ” meteorolojik kriterler “ bölümünde anlatılmıştır.
Not: foto sıra no:1 ve 2‘deki görüntü, 1600 rakımda yetiştirilmiş,5 toprak yaşındaki bir TOROS-1 adlı çeşidin görüntüsüdür.YAN DAL VERİMLİLİK ORANI: % 75-85 ‘dir. Bu ağaçlar, hasat tarihi olan ekimin ilk haftasında 15 kg ürün vermiştir.Fotolarda görüldüğü üzere, hemen hemen her yan dalda, 3’lü,4’lü,5’li,6’lı meyve salkımları bulunmaktadır.
Bir ceviz bahçesi tesis edilmeden önce, çeşit seçimini yapabilmek için gerekli en önemli bilgi;
METEOROLOJİK VERİLER’dir.
Ayrıca bu veriler, “ceviz bakım programı:aylar” bölümünde anlatıldığı gibi, sulama rejimi ve bitki besleme programını da yönlendirecek kriterler içerir.
Ekteki fotoda görüldüğü üzere;
Önemi: doğru çeşit seçimi, ceviz bahçesinin başarısındaki ana unsurlarından biridir.Zira; bir çok emek ve zaman harcanmış bir bahçede sonuç hüsran olabilmektedir.Unutmamak gerekir ki;çeşit tespitinin ana kriteri, ceviz bahçesi tesis edilecek arazinin METEOROLOJİK VERİLER‘idir. Bahçe kurulumuna başlamadan önce, yöreye ait mümkünse son 40 yıla ait bu veriler meteoroloji müdürlüklerinden temin edilmelidir.Bu veriler nelerdir ?
EN DÜŞÜK HAVA SICAKLIĞI(EDHS); bu kriter, dikilecek çeşidin, kış soğuklarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi ağacın HAYATİYETİ söz konusudur.Zira; her çeşidin kendine özgü iklim istekleri olduğu gibi, en düşük hava sıcaklık dayanımları da farklıdır.Örneğin, yerli YALOVA çeşitleri, ılıman çeşitler olup kış soğuklarına çok dayanıklı değillerdir.Bu çeşitlerin eksi -18-22°C de, yaşları kaç olursa olsun, ölümleri kaçınılmazdır.Buna benzer,son yıllarda ülkemizde çok rağbet gören(!) CHANDLER, PEDRO, FERNOR gibi ana çeşitler de ılıman tipler olup aynı dayanım kriterleri, bu çeşitler için de geçerlidir.Bu çeşitler , karasal ve kışları soğuk geçen bölgelere kesinlikle DİKİLMEMELİDİR.(foto sıra no:1′deki arazinin EDHS kriteri: eksi -25,6°C’dir.)
İLKBAHAR SON DON TARİHİ(İSDT); bu kriter, ağacın yapraklanma ve çiçeklenme dönemlerinde karşılaşabilecekleri don tehlikesi bakımdan önemlidir.Bir nevi meyvelerin HAYATİYETİ söz konudur.Bu nedenle, yapraklanma ve çiçeklenme tarihleri, son don tarihinden sonra olan çeşitlerin seçilmesi önemlidir.Ülkemizde, son don tarih ortalaması yaklaşık 25 nisan ile 5 mayıs tarihleri arasıdır.(foto sıra no:1′deki arazinin İSDT kriteri: eksi -2°C ile, 2 mayıs tarihindedir.)
SONBAHAR ERKEN DONLARI(SEDT); bu kriter, ağacın o yılki sürgünlerinin sonbaharın erken donlarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi sezon sürgünlerinin HAYATİYETİ söz konusudur.Bu nedenle, sonbahar erken donlarından etkilenmeyecek, vejetasyon süresi kısa çeşitler seçilmelidir ki; hem sezon sürgünleri ve meyve gözleri erken donlardan zarar görmesin, hem de sürgünleri kışa hazırlanabilsin.(foto sıra no:1′deki arazinin SEDT kriteri: eksi -2°C ile, 29 eylül tarihindedir.)
SOĞUKLAMA SÜRESİ; bu kriter, meyve tutumunu belirleyen unsurdur.Zira; her ceviz çeşidinin dinlenme döneminde, kendine özgü belirli bir süre soğuk hava ihtiyacı vardır.Bu süre, ceviz çeşitlerinin, +7,1 °C ile 0°C arasında geçirdikleri saat miktarıdır. Ceviz çeşitlerinin, 700 saat ile 2200 saat arasında değişik soğuklama süreleri vardır.Ülkemiz genelinde, soğuklama süresi ortalaması 1800-2000 saat civarıdır.
Not: foto sıra no:1‘deki gibi minimum verilere, garanti opsiyon payı olarak eksi -5°C, daha ilave edilmelidir.Zira; ülkemizdeki birçok meteoroloji istasyonu, yerleşim yerlerinin içlerinde kalmış veya yerleşim yerlerinin çok yakınındadırlar.Yerleşim merkezlerinde kışın,gerek evsel kaynaklı soba dumanları ile gerekse de fabrikaların ve araçların yaymış oldukları dumanlar, şehri, açık alana göre yaklaşık 5 °C kadar daha ılık tutar.
Unutulmamalıdır ki; her yerleşim merkezi, kendi iklimini yaratır.
Not: Meteorolojik verilerin son 40 yıllık bilgilerine ulaşamıyorsak bile, 2011-2012 yılı kış verileri de işimizi görebilecektir.Zira; ülkemizde son 50 yılın en sert kışı, 2011-2012 kışında yaşanmıştır.Bu yılın bilgileri de bize ışık tutabilir.
Not: Ülkemiz ortalama rakımının 1000 mt ve ortalama en düşük sıcaklığının da eksi -22-25°C arası olduğu göz önünde tutulursa, soğuğa dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.Ilıman çeşitler içinse sınır değer eksi -15-18°C’ arasında olduğu da göz önünde tutulmalıdır.
Not: dikim sonrasında, ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler” konusunda anlatılan,harddiskli dijital termometre temin ederek, direkt bahçemizle ilgili meteorolojik verilerin noktasal değerlerini tespit etme imkanımız olacaktır.
Not: foto sıra no:1‘deki bu görüntü, uygulaması yapılmış, 11.000 ağaçlık bir ceviz bahçesinin, METEOROLOJİK VERİ‘lerinden alınmıştır.
10
Aralık
2012
Bir ceviz bahçesinin başarıya ulaşmasındaki ana etkenlerden biri de;
DOĞRU ÇEŞİT seçimidir.
Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;
Önemi: doğru çeşit seçimi, ceviz bahçesinin başarısındaki ana unsurlarından biridir.Zira; bir çok emek ve zaman harcanmış bir bahçede sonuç hüsran olabilmektedir(foto sıra no:1). Unutmamak gerekir ki;çeşit tespitinin ana kriteri, ceviz bahçesi tesis edilecek arazinin METEOROLOJİK VERİLERİ’dir. Bahçe kurulumuna başlamadan önce, yöreye ait mümkünse son 40 yıla ait bu veriler meteoroloji müdürlüklerinden temin edilmelidir.Bu veriler nelerdir ?
EN DÜŞÜK HAVA SICAKLIĞI(EDHS); bu kriter, dikilecek çeşidin, kış soğuklarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi ağacın HAYATİYETİ söz konusudur.Zira; her çeşidin kendine özgü iklim istekleri olduğu gibi, en düşük hava sıcaklık dayanımları da farklıdır.Örneğin, yerli YALOVA çeşitleri, ılıman çeşitler olup kış soğuklarına çok dayanıklı değillerdir.Bu çeşitlerin eksi -18-22°C de, yaşları kaç olursa olsun, ölümleri kaçınılmazdır.Buna benzer,son yıllarda ülkemizde çok rağbet gören(!) CHANDLER, PEDRO, FERNOR gibi ana çeşitler de ılıman tipler olup aynı dayanım kriterleri, bu çeşitler için de geçerlidir.Bu çeşitler , karasal ve kışları soğuk geçen bölgelere kesinlikle dikilmemelidir.
İLKBAHAR SON DON TARİHİ(İSDT); bu kriter, ağacın yapraklanma ve çiçeklenme dönemlerinde karşılaşabilecekleri don tehlikesi bakımdan önemlidir.Bir nevi meyvelerin HAYATİYETİ söz konudur.Bu nedenle, yapraklanma ve çiçeklenme tarihleri, son don tarihinden sonra olan çeşitlerin seçilmesi önemlidir.Ülkemizde, son don tarih ortalaması yaklaşık 25 nisan ile 5 mayıs tarihleri arasıdır.
SONBAHAR ERKEN DONLARI(SEDT); bu kriter, ağacın o yılki sürgünlerinin sonbaharın erken donlarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi sezon sürgünlerinin HAYATİYETİ söz konusudur.Bu nedenle, sonbahar erken donlarından etkilenmeyecek, vejetasyon süresi kısa çeşitler seçilmelidir ki; hem sezon sürgünleri ve meyve gözleri erken donlardan zarar görmesin, hem de sürgünleri kışa hazırlanabilsin.
SOĞUKLAMA SÜRESİ(SS); bu kriter, meyve tutumunu belirleyen unsurdur.Zira; her ceviz çeşidinin dinlenme döneminde, kendine özgü belirli bir süre soğuk hava ihtiyacı vardır.Bu süre, ceviz çeşitlerinin, +7,1 °C ile 0°C arasında geçirdikleri saat miktarıdır. Ceviz çeşitlerinin, 700 saat ile 2200 saat arasında değişik soğuklama süreleri vardır.Ülkemiz genelinde, soğuklama süresi ortalaması 1800-2000 saat civarıdır.
Püf noktası: yukarıdaki bilgiler ışığında; kışın ortalama EDHS KRİTERİ; eksi-18-20°C ve üzeri bölgelere, soğuğa dayanıklı, TOROS-1, ŞEBİN,BİLECİK,KAMAN gibi çeşitler dikilmelidir.
EDHS KRİTERİ; eksi -15-18°C ve altı bölgelere, ılıman çeşitler olan, YALOVA,CHANDLER,PEDRO,FERNOR gibi çeşitler dikilebilir.Ancak, Bu ılıman çeşitlerin SEDT KRİTERİ ayrıca düşünülmesi ve kontrol altında tutulması gereken önemli bir husustur.Zira; bu çeşitlerin vejetasyon süreleri oldukça uzun olduğundan dolayı,sezonluk sürgünler tam pişkinleşmemiş(odunlaşmamış) olacaklarından, SONBAHAR ERKEN DONLARIN’da zarar görmeleri yüksek bir ihtimaldir.
Not: Ülkemiz ortalama rakımının 1000 mt ve ortalama en düşük sıcaklığının da eksi -22-25°C arası olduğu göz önünde tutulursa, soğuğa dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.Ilıman çeşitler içinse sınır değer eksi -15-18°C’ arasında olduğu da göz önünde tutulmalıdır.
Not: Meteorolojik verilerin son 40 yıllık bilgilerine ulaşamıyorsak bile, 2011-2012 yılı kış verileri de işimizi görebilecektir.Zira; ülkemizde son 50 yılın en sert kışı, 2011-2012 kışında yaşanmıştır.Bu yılın bilgileri de bize ışık tutabilir.
Not: foto sıra no:1‘de ise, yöresine uygun olmayan yalova çeşidi dikilmiş, her yıl gördüğü eksi -20-22 °C ortalamalı kış soğuklarından, her sene tüm sürgünleri toprak seviyesine kadar yanmakta ve ağacın kökleri sağlam kaldığı için toprak seviyesinden tekrar vejetasyona başlamaktadır.Kısaca, bu ceviz ağacı verimi ve hatta gelişimi bir kenara bırakmış, maalesef(!) hayatiyeti konusunda mücadele vermektedir.
Not: foto sıra no:2, yörenin meteorolojik verilerine uygun olarak doğru çeşit seçimi yapılmış, ancak yanlış sulama rejimi ve bitki besleme programı uygulandığından dolayı , eksi -28°C gördüğü bir kışın ardından, sürgün uçlarının (kırmızı çizgilerle işaretlenmiş kısımlar) soğuktan dolayı yanmış olduğu görülmektedir.Doğru sulama rejimi ve bitki besleme dozajları, ” ceviz bakım programı:aylar “ bölümünde anlatılmıştır.
Not: dikim sonrasında, ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler” konusunda anlatılan,harddiskli dijital termometre temin ederek, direkt bahçemizle ilgili meteorolojik verilerinin noktasal değerlerini tespit etme imkanımız olacaktır.
10
Aralık
2012
Bir ceviz ağacının gelişimi ve verimi için olması gereken OPTİMUM YAPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.
Ekteki fotoda görüldüğü üzere;
Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum yaprak değerleri ve alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız yaprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle eksik değerler konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirleyen ana etken toprağınızın Ph değeridir.Unutmayınız ki; bitkiyi yönetmenin yolu toprağı yönetmekten geçer.Yukarıdaki kriterlere göre, bitki besleme programı revize edilmelidir.
Not: Doğru bir yaprak tahlil sonucu için, yaprak numunelerinin doğru alınması gerekmektedir.Bu konu, ” cevizde yaprak tahlili: yaprak numunesi nasıl alınır “ bölümünde anlatılmıştır.
9
Aralık
2012
Bir ceviz ağacının gelişimi için istemiş olduğu OPTİMUM TOPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.
Ekteki fotoda görüldüğü üzere;
Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum toprak değerleri ile alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız toprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle Ph ve Kireç değerleri konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bu iki değer, bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirler.Toprağınızın yüksek Ph değeri var ise, elementlerin tamamı bitki tarafından alınamayacak demektir.
DİJİTAL CEVİZ KİTABI© Tüm Hakları Saklıdır - Ceviz | Ceviz Hakkında Herşey
Yazılar ve resimler kaynak belirtilse dahi kullanılamaz.