Bir ceviz bahçesinin, kurulumunda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan

bir tanesi de FİDAN KALİTESİ’dir.

Zira; ceviz bahçesinin gelişimi ve verimi, bire bir bu konuyla alakalıdır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: fidan kalitesi, ceviz bahçesinin gelişimi ve verimi ile doğrudan bağlantılı bir husustur.Kaliteli bir ceviz fidanından aranılması gereken özelliklerin başında, KAZIK KÖK sisteminin sağlamlığı gelir.(foto sıra no:1 ve2)

Zira; kazık kök sistemi, bitki su ihtiyacının yaklaşık % 70’ini karşılayan köktür. Sağlam bir kazık kök, gevşetilmiş bir toprakta, dikimi takiben hızla toprağın derinliklerine giderek,(bitkiye rutin bir bakım programı uygulanmasa bile),bitkinin yaşamasının garantisi haline gelir.Bundan dolayı, fidanın kazık kök sisteminin kesilmemiş ve zarar görmemiş olması gerekir.Kazık kök sistemi zarar görmüş ise; kazık kökün ucundan kesilmesinin de bir püf noktası vardır.Kazık kökün kesim noktasının çapı, fidanın(toprak üstündeki 5.inci cm’sindeki) çapına oranı 1/3 olmalıdır.Örneğin; fidanın çapı 15 mm ise, kazık kökün uç noktasından kesilebilecek en yakın çap, en fazla 5 mm olmalıdır.

Bu durumda, ceviz fidanı tekrar kazık kök sistemi geliştirebilmektedir.

Ayrıca, ceviz fidanında bulunması gereken diğer bir husus, sağlıklı ve zengin bir SAÇAK KÖK sistemidir.(foto sıra no:3 ve 4)Saçak kök, dikimden hemen sonra, bitkinin acil ihtiyacı olan suyun ve gübrenin ivedilikle emilimini sağlayarak bitkinin yaşamasını sağlar.Bundan dolayı da saçak kök, fidanın tutumu bakımından çok önemlidir.Ceviz fidanının köklerinde, hastalık ve zararlıların olmaması da önemlidir.

Püf noktası: sağlıklı bir ceviz fidanından istenilen parametreler ışığında, İDEAL FİDAN FORMÜLÜ(İFF)© ortaya çıkmaktadır.Bu formül, foto sıra no:4‘de de görüldüğü gibi, yeşil çizgi ile gösterilmiş fidanın kök uzunluğu(FKU),  kırmızı çizgi ile gösterilmiş fidan gövde uzunluğu(FGU) ve  mavi çizgi ile  gösterilmiş fidan çapı(FÇ) ile parametrelendirilir. Çıkan sonuca kısmen,fidanın kök hacmi(FKH) de etkilidir.

“©İDEAL FİDAN FORMÜLÜ©İFF→

(fidan kök uzunluğu(cm)(FKU)÷fidan gövde uzunluğu(cm)(FGU)) x fidan çapı(mm)(FÇ)≥5,00

Çıkan sonucun ≥5,00 olması gerekmektedir.

Kabul edilebilir endeks ise 5 ile 25 arasındaki skaladır. Örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğu(FGU)= 80 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)= 15 mm olan bir fidanın İFF DEĞERİ : (30÷80) x 15 = 5,63 olup, ideal fidan sınıfına girer.

Piyasalarda maalesef çok rağbet gören(!) uzun boylu bir fidanın, İFF değerini irdeleyecek olursak, örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğufGU)=180 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)=20 mm olan bir fidanın İFF değeri : (30÷180) x 20 = 3,33 olup,ideal fidan skalasına uymamaktadır.Böyle bir fidan, müdahale edilmeden dikilecek olursa, % 100 ihtimalle fidan ucu(besleme yetersizliğinden dolayı) kuruma yapacak,% 50 ihtimalle de bu kuruma,fidanın bitki beslemesindeki zaafiyete göre tabana kadar ilerleyecek ve fidan ölecektir.Bu ceviz fidanının,İFF değerine uymamasının asıl nedeni, fidanın kazık kökünün (maalesef) bilinçsizce kesilmesidir.Zira, bu heybetteki bir fidanın kazık kökünün uzunluğu en az 50-60 cm’dir. Kazık kökünün bilinçsizce kesilmeyip, kök uzunluğunun 50 cm’de olduğunu varsayar isek, İFF değeri: (50÷180) x 20 =  5,55 olup, ideal fidan skalasına uygun hale gelecekti.

Ayrıca, İFF formülü, fidanın kazık kökü kesilmemiş olduğu durumlarda da, İFF skalasına uymayan uzun boylu sağlıklı bir ceviz fidanının, dikmeden önce fidanın kaç cm yükseklikten budanacağını bize göstermektedir.

Örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğu(FGU)=150 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)=15 mm olan sağlıklı bir fidanın İFF değeri: (30÷150) x 15 = 3,00 çıkacağından, bu fidanın budanması gerekir.

Budama mesafesini bulmak için İFF değeri= 5 üzerinden formülü uygularsak : (30÷FGU) x 15=5 olacağından FGU= 90 cm sonucu çıkacaktır.Yani, bu verilere sahip bir ceviz fidanının ,90 cm’den budanması gerekmektedir.

Böylece ceviz fidanı , gerek tutumda ve gerekse de gelişimde(rutin bitki besleme şartları altında) asla zorlanmayacaktır.

Not: foto sıra no:5‘ de, sağlıksız, kazık kökleri kesilmiş ve saçak kökleri yok denecek kadar az olan ceviz fidanları ile sağlıklı, kazık kökü sağlam ve saçak kökleri sağlıklı ve zengin bir ceviz fidanı yan yana görülmektedir.

Follow

Paylaş