Bir ceviz ağacının gelişimi için istemiş olduğu OPTİMUM TOPRAK DEĞERLERİ ‘ni inceleyelim.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: yukarıdaki fotoda, ceviz için optimum toprak değerleri ile alt ve üst sınır değerleri, ceviz bahçemizde her yıl en az bir kez yaptıracağınız toprak tahlil sonuçlarınızı, kıyaslayabileceğiniz değerlerdir. Tahlil sonuçlarınıza göre, gerekli ise öncelikle Ph ve Kireç değerleri konusunda müdahil olmak ve optimum değerlere çekmek gereklidir.Bu iki değer, bitki beslemede kullanacağınız gübrelerin, bitki tarafından rahatlıkla alınıp alınamayacağını belirler.Toprağınızın yüksek Ph değeri var ise, elementlerin tamamı bitki tarafından alınamayacak demektir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz fidanının, araziye dikildikten sonra yıllara göre kök sisteminin gelişimini  inceleyelim.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Tanımı: sağlıklı bir ceviz fidanı, araziye dikildikten sonra, kazık kök sistemi ve  saçak kök sistemi yıllar itibari ile takip edilmelidir.Bahçe içinde seçilen KILAVUZ FİDAN, askıya alınıp , köklerine zarar vermeden tabanı açılarak kök sistemi açığa çıkarılmış ve incelenmiştir.İş makinesi ile tekniğine uygun fidan çukuru açılmış(ki; toprak işleme bölümünde anlatılmıştır) ve halka damla sulama sistemi(ki; damla sulama sistemi bölümünde anlatılmıştır)ile sulanmış olan bu fidanın kök sisteminin , her yöne eşit şekilde gelişmiş olduğu,kazık kökünün de tabana doğru gittiği(foto sıra no:3) gözlenmektedir.Ayrıca, kök sisteminde hastalık ve zararlıya rastlanmamıştır.Bu da bize ceviz fidanının kök sisteminin sağlıklı olduğunu göstermektedir.Ceviz fidanının kök sistemindeki sağlıklı gelişimi, toprak üstü gelişiminden de anlaşılmaktadır.Zira;fidanın toprak yaşına uygun, üst formu ile  5 dallı taç yapısı ve yaklaşık 120 cm yüksekliğindeki uygun taç yüksekliği, ceviz fidanının  gayet sağlıklı olduğu anlamına gelmektedir.

Not:fotolarda görülen bu fidanın toprak yaşı 29 aylıktır ve vejetasyona henüz başlamamıştır.Etken kök derinliği 50 cm dir.

Püf noktası: doğru dozajlarda bir bitki besleme programı yapabilmek için, ceviz ağacının yıllara göre, etken kök derinliğini bilmek gerekir.Bitkinin etken kök derinliği orantılanarak ancak  bitki beslemedeki doğru dozajlar tespit edilebilir.

Sağlıklı bir ceviz fidanının, sağlıklı bir şekilde geliştiği düşünülürse, yıllara göre fidan etken kök derinliği(yanal yarı çap)ve buna bağlı etken toprak hacmi şöyledir;

1.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 30 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,027 m³

2.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 40 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,064 m³

3.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 50 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,125 m³

4.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 60 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,216 m³

5.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 70 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,343 m³

6.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 90 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 0,729 m³

7.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 120 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 1,728 m³

8.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 200 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 8,000 m³

9.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 300 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 22,500 m³

10.toprak yaşı: Etken Kök Derinliği(EKD): 400 cm, Etken Toprak Hacmi(ETH): 64,000 m³

Not:10.yıldan sonra ki ölçülere yıllık % 10’luk bir artış ilave edilmelidir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, sulama rejimi, bahçemizin gelişimi ve verimi için göz ardı edilemeyecek kadar ÖNEMLİ bir konudur.Bir sulama rejimi uygulayabilmek için, kesinlikle bir su kaynağına ihtiyacımız vardır.

Su kaynaklarından biri de sezonluk DEPOLAMA HAVUZLARI’dır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: bir ceviz bahçesinin tesisine, su kaynağı sorunu çözülmeden kesinlikle başlanmamalıdır.Zira; ülkemiz genelinde YANLIŞ BİR GENEL KANI olarak, ” ceviz su istemez” düşüncesi vardır ki; bu kanı, bir ceviz bahçesinin başarısını azaltan en önemli faktördür.Ceviz, bir çok meyve ağacına göre doğa şartlarına daha dayanıklı olsa da, susuzluk onun için de en büyük sıkıntıdır.Bu olgu, sadece yeni fidanın tutumu için değil, genç fidanın gelişimi ve ergen bir ceviz ağacının verimi için de geçerlidir.Bu durumda, başarılı bir ceviz bahçesi için su kaynağı ŞARTTIR.

Bilinen su kaynakları;

©arazi içinde bulunan açık kaynak suyu(pınar),

©arazi içinde bulunan artezyen,

©arazi içinde bulunan açık su kuyusu,

©tesis edilecek arazinin de dahil olduğu kanaletli su sistemine tabi olmak,

©tesis edilecek arazinin, sınırında bulunan, yaz-kış akışı olan, kentsel atıkları içinde barındırmayan temiz dere ve çay sularının kullanımı, ilk akla gelenlerdir.

Bu kaynakların bulunamadığı araziler için sezonluk çözüm ise DEPOLAMA HAVUZLARI‘dır.Bu havuzların, temel su kaynakları, kışın boşa akan yağmur veya eriyen kar sularıdır.Bu tip havuzların, arazi içinde tesis edileceği yer, bu tip kış sularının serbest akışı sonucu, havuza cazibe ile dolacak şekilde olmalıdır.Havuzdaki bu su, sulama sezonunda elektrikli veya portatif benzinli-dizel motopomplar ile, damla sulama sistemine basılır. Bu tip havuzların en pratiği membran kaplama, kauçuk kaplama veya naylon branda kaplama havuzlardır ki; en büyük avantajları, betonarme havuzlar gibi çok maliyetli olmamalarıdır.Tesis edilmeleri oldukça kolaydır.

Yapımı: Depolama havuzu tesis edilmeden önce, ne kadar bir miktarda su biriktirileceği  hesaplanmalıdır.Bu miktar; M³=ceviz sayısı X 72 lt X 22 X 1,5   olarak hesaplanır.Örneğin; 1000 ağaçlık  bir bahçenin depolama havuz hacmi; 1000 X 72 X 22 X 1,5=2.376 m³’dür. Bu miktardaki hacim, havuz ilkbahara kadar bir kere doldurulup, sağanak şeklinde yağan yaz yağmuru ile de hiç takviye edilmeyecekmiş gibi planlanan hacimdir. Bu sonuca göre havuz ebatları; E:25 mt X B:25 mt X Y:4 mt olacaktır.Bu ölçüler, ekskavatör gibi iş makineleri ile kazı+dolgu işlemi beraber yapılır ve ayrıca  kenar setlerin,tabandan itibaren sıkıştırılması unutulmamalıdır.Havuz kenar settinin, taban genişliğinin en az 10 mt ile başlanıp, üst genişliği ise 3 mt ile  bitirilmesi gerekir.Bu işlem, havuzun su basıncı karşısında mukavemetini arttıran istinat duvarı özelliğini sağlayacaktır.Aksi halde, havuzun yıkılması işten bile değildir.(foto sıra no:5)

Daha sonra,malzeme dayanım süresi tercihi ve maliyetine göre ki; dayanımları 3 ile 30 yıl arasında değişir, naylon branda(foto sıra no:3 ve 4),membran kaplama(foto sıra no:1 ve 2) veya kauçuk kaplama malzemeleri ile havuz içi kaplanır.Kaplama esnasında, havuz tabanına en az Ø 110 çapında 2 adet metal boru, havuz tabanından dışarı çıkacak şekilde monte edilir ve izolasyonu sağlanır.Bu borulardan biri temizlik+tahliye içindir.Diğeri ise, filitrasyon sistemine giriş yapacak borudur(bu konu “ filitrasyon sistemi “ bölümünde anlatılmıştır).Ayrıca, havuz üst kısmından da, olası fazla su tahribatını önlemek için tahliye boruları bırakılmalıdır.

Not: havuz yüzeyinden meydana gelecek suyun buharlaşmasını azaltmak için, su yüzeyi(su aynası) çok ince bir naylon ile kaplanmalıdır.

Not: havuz içine yapılan kaplama malzemesinin havuz kenar kısımları, rüzgar almayacak şekilde kesinlikle örtülmelidir.

Not: havuz ister dolarken, isterse de dolduktan sonra, havuz suyuna göztaşı uygulaması yapmak gereklidir.Her ton su için 66 gr göztaşı ,suya atılmalıdır.Bu uygulama , suyun yosunlanmasını engelleyecektir.

Not: foto sıra no:5‘ de tekniğine uygun yapılmamış bir depolama havuzunun, kenar settinin  yıkılması ve kayması sonucu, hemen hemen işe yaramaz bir hale gelmesi görülmektedir.

Not: foto sıra no:1‘de 2.000 m³’lük, foto sıra no:2‘de 4.000 m³’lük, foto sıra no:3‘de 5.000 m³’lük, foto sıra no:4(sel suyu havuzu)‘de 6.000 m³ lük havuzlar görülmektedir.

Not: hangi tip su kaynağı kullanırsak kullanalım,sulama suyu tahlillerinin her yıl düzenli olarak yapılması ve ” su tahlili kriterleri “ bölümünde anlatılan su değerleri kriterlerine uyulması tavsiye olunur.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesindeki olası zararlılardan biri de SALYANGOZ(SÜMÜKLÜ BÖCEK)’tir.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Nedeni:ceviz vejetasyonu başlangıcı, yani yapraklanma başlangıcı ile beraber, ortamın hala oldukça nemli olduğu  mayıs ayı sonlarına doğru, havaların ısınması ile birlikte salyangozlar da ceviz dibindeki otların yapraklarından başlamak üzere görülmeye başlanır. Salyangozlar(foto sıra no:1), öncelikle ceviz dibindeki otların sürgün ve yapraklarında  görülür.Bu zararlı, yeşil aksamı olan tüm bitkilerin yapraklarındaki,taze sürgünlerindeki ve hatta meyvelerindeki özsuyu emerek beslenirler.Cevizin bu aksamlarında da emgi yaptıklarından dolayı, gerek bitki gelişimine ve gerekse de meyve kalitesine olumsuz etki ederler (foto sıra no:3).Bu zararlı, cevizin yapraklarındaki emgilerinden dolayı, yaprakların fotosentez yapmasını zorlaştırdığından veya yok ettiğinden  dolayı, bitkinin gelişim enerjisinde olumsuz etkileri olur.(foto sıra no:2)

Çözümü:  öncelikle gözlemin çok önemli olduğunu unutmamak gerekir.Ceviz ile dibindeki veya çevresindeki otların yaprak ve sürgünlerinin, salyangoz oluşumu bakımından takibi yapılmalıdır. Salyangozlar, hareket halinde iken bıraktığı yapışkan ve parlak sıvının oluşturduğu izden dolayı kolaylıkla fark edilebilirler. Mücadelesi ise insektisitli granül yemlerle yapılabilir. Yapraklanma başlangıcında, salyangoz(sümüklü böcek)’ler  için özel üretilmiş insektisitli granül yemler,kutu dozajındaki miktar kadar, fidan dip çevrelerine dağıtılarak serpiştirilir(foto sıra no:4), 20-25 gün ara ile, ikinci kez  bu işlem tekrar edilmelidir.

Not: uygulamaların, ” ilaçlamanın genel kuralları “ bölümünde anlatılan kurallara uyularak yapılması tavsiye olunur.

Alternatif çözüm: biyolojik çözüm olarak, ceviz bahçesi içerisinde mümkünse bir kaç tane hindi veya tavuk beslenmesi tavsiye edilir.Bu evcil hayvanlar,salyangoz,çekirge ve yaprak kurtları  gibi bir çok zararlının can düşmanıdır.Hatta hindi ve tavuklar,birçok ölümcül hastalığın nedeni olan keneleri de yiyerek kolaylıkla yok edebilmektedirler.

Not: foto sıra no:2‘de, yaprakta yapmış olduğu emgiden dolayı, yaprağın bir kısmı ölmüş durumdadır.Ayrıca foto sıra no:3‘de, bir limon meyvesindeki emgi tahribatı açıkça görülmektedir.Foto sıra no:4‘de ise, insektisitli granül yemle yok edilmiş salyangozlar görülmektedir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinin, kurulumunda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan

bir tanesi de FİDAN KALİTESİ’dir.

Zira; ceviz bahçesinin gelişimi ve verimi, bire bir bu konuyla alakalıdır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: fidan kalitesi, ceviz bahçesinin gelişimi ve verimi ile doğrudan bağlantılı bir husustur.Kaliteli bir ceviz fidanından aranılması gereken özelliklerin başında, KAZIK KÖK sisteminin sağlamlığı gelir.(foto sıra no:1 ve2)

Zira; kazık kök sistemi, bitki su ihtiyacının yaklaşık % 70’ini karşılayan köktür. Sağlam bir kazık kök, gevşetilmiş bir toprakta, dikimi takiben hızla toprağın derinliklerine giderek,(bitkiye rutin bir bakım programı uygulanmasa bile),bitkinin yaşamasının garantisi haline gelir.Bundan dolayı, fidanın kazık kök sisteminin kesilmemiş ve zarar görmemiş olması gerekir.Kazık kök sistemi zarar görmüş ise; kazık kökün ucundan kesilmesinin de bir püf noktası vardır.Kazık kökün kesim noktasının çapı, fidanın(toprak üstündeki 5.inci cm’sindeki) çapına oranı 1/3 olmalıdır.Örneğin; fidanın çapı 15 mm ise, kazık kökün uç noktasından kesilebilecek en yakın çap, en fazla 5 mm olmalıdır.

Bu durumda, ceviz fidanı tekrar kazık kök sistemi geliştirebilmektedir.

Ayrıca, ceviz fidanında bulunması gereken diğer bir husus, sağlıklı ve zengin bir SAÇAK KÖK sistemidir.(foto sıra no:3 ve 4)Saçak kök, dikimden hemen sonra, bitkinin acil ihtiyacı olan suyun ve gübrenin ivedilikle emilimini sağlayarak bitkinin yaşamasını sağlar.Bundan dolayı da saçak kök, fidanın tutumu bakımından çok önemlidir.Ceviz fidanının köklerinde, hastalık ve zararlıların olmaması da önemlidir.

Püf noktası: sağlıklı bir ceviz fidanından istenilen parametreler ışığında, İDEAL FİDAN FORMÜLÜ(İFF)© ortaya çıkmaktadır.Bu formül, foto sıra no:4‘de de görüldüğü gibi, yeşil çizgi ile gösterilmiş fidanın kök uzunluğu(FKU),  kırmızı çizgi ile gösterilmiş fidan gövde uzunluğu(FGU) ve  mavi çizgi ile  gösterilmiş fidan çapı(FÇ) ile parametrelendirilir. Çıkan sonuca kısmen,fidanın kök hacmi(FKH) de etkilidir.

“©İDEAL FİDAN FORMÜLÜ©İFF→

(fidan kök uzunluğu(cm)(FKU)÷fidan gövde uzunluğu(cm)(FGU)) x fidan çapı(mm)(FÇ)≥5,00

Çıkan sonucun ≥5,00 olması gerekmektedir.

Kabul edilebilir endeks ise 5 ile 25 arasındaki skaladır. Örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğu(FGU)= 80 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)= 15 mm olan bir fidanın İFF DEĞERİ : (30÷80) x 15 = 5,63 olup, ideal fidan sınıfına girer.

Piyasalarda maalesef çok rağbet gören(!) uzun boylu bir fidanın, İFF değerini irdeleyecek olursak, örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğufGU)=180 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)=20 mm olan bir fidanın İFF değeri : (30÷180) x 20 = 3,33 olup,ideal fidan skalasına uymamaktadır.Böyle bir fidan, müdahale edilmeden dikilecek olursa, % 100 ihtimalle fidan ucu(besleme yetersizliğinden dolayı) kuruma yapacak,% 50 ihtimalle de bu kuruma,fidanın bitki beslemesindeki zaafiyete göre tabana kadar ilerleyecek ve fidan ölecektir.Bu ceviz fidanının,İFF değerine uymamasının asıl nedeni, fidanın kazık kökünün (maalesef) bilinçsizce kesilmesidir.Zira, bu heybetteki bir fidanın kazık kökünün uzunluğu en az 50-60 cm’dir. Kazık kökünün bilinçsizce kesilmeyip, kök uzunluğunun 50 cm’de olduğunu varsayar isek, İFF değeri: (50÷180) x 20 =  5,55 olup, ideal fidan skalasına uygun hale gelecekti.

Ayrıca, İFF formülü, fidanın kazık kökü kesilmemiş olduğu durumlarda da, İFF skalasına uymayan uzun boylu sağlıklı bir ceviz fidanının, dikmeden önce fidanın kaç cm yükseklikten budanacağını bize göstermektedir.

Örneğin; kök uzunluğu(FKU)=30 cm, gövde uzunluğu(FGU)=150 cm, fidan çapı(kalınlık)(FÇ)=15 mm olan sağlıklı bir fidanın İFF değeri: (30÷150) x 15 = 3,00 çıkacağından, bu fidanın budanması gerekir.

Budama mesafesini bulmak için İFF değeri= 5 üzerinden formülü uygularsak : (30÷FGU) x 15=5 olacağından FGU= 90 cm sonucu çıkacaktır.Yani, bu verilere sahip bir ceviz fidanının ,90 cm’den budanması gerekmektedir.

Böylece ceviz fidanı , gerek tutumda ve gerekse de gelişimde(rutin bitki besleme şartları altında) asla zorlanmayacaktır.

Not: foto sıra no:5‘ de, sağlıksız, kazık kökleri kesilmiş ve saçak kökleri yok denecek kadar az olan ceviz fidanları ile sağlıklı, kazık kökü sağlam ve saçak kökleri sağlıklı ve zengin bir ceviz fidanı yan yana görülmektedir.

Follow

Paylaş