Bir ceviz bahçesinde görülebilecek hastalıklardan biri de;

MEMELİ PAS hastalığıdır.Bu hastalık, kabarcık hastalığına benzese de da farklı bir hastalıktır.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

 Nedeni: Aslında bu hastalık meyve ağaçlarında çok sık görülmesine rağmen, cevizde de görülebilmektedir.Bitki gelişim başlangıcı olan, Nisan ve Mayıs aylarında havaların oldukça yağışlı olmasından dolayı, bitki ortam nemi en üst seviyededir.Bu ortam, havaların ısınması ve güneşlenme ile birleşerek, mantarların ortaya çıkmasına ve artmasına neden olmaktadır. Mantariyel gelişim, gerek cevizin yapraklarında ve gerekse de meyvelerinde tahribatlar yapmaktadırlar.Bunlardan biri de; MEMELİ PAS’tır. Yapraklardaki tahribat, cevizin fotosentez yapmasını azalttığı ve hatta fotosentezi tamamen durdurduğu için,bitki gelişimi yavaşlamakta ve durmaktadır.Bu da bize, gelişim bakımından kaybedilmiş bir yıl olarak zarar vermektedir.

Çözümü: Mart ayında, ağaçlar, % 2’lik bordo bulamacı ile ilaçlanmalıdır. Bu ilaçlamada, 100 lt suya, 2 kg  bordo bulamacı karıştırılır.(başka bir ilaç veya gübre karıştırılmaz)

Ayrıca, Nisan ayı sonlarında, gözler uyanmadan(gözler şişmeye başladığında), bakır içerikli bir ilaç ile M-45 karıştırılarak uygulama yapılır.

Bu uygulama, 7’şer gün ara ile  4-5 kez daha yapılmalıdır.Bu uygulamalarda kullanılacak bakır içerikli ilaç da, en az ” % 50 bakıra eşdeğer ” ibaresi olmalıdır.

Bakır ve M-45 içerikli ilaçlar, kutu dozajında kullanılmalıdır.

Önlem: Bu hastalığın konukçusu, ardıç ağacı’dır.Ancak hastalık bulaşmış ceviz bahçelerinin, sonbaharda dökülmüş yaprak gazellerinde de bulunurlar ve kışı burada geçirirler.Onun için, sonbaharda dökülen yaprakların, toplanarak yakılması, köklü çözümün başında gelmektedir.Ayrıca, komşu meyve bahçelerinden de sirayet edebileceği için, bahçe kenarlarına çit bitkisi dikmek(bu konu “çit bitkisi ” bölümünde anlatılmıştır) önleyici bir tedbir olacaktır.Ancak, unutulmamalıdır ki; daima GÖZLEM esastır.

Not: uygulamaların, ” ilaçlamanın genel kuralları “ bölümünde anlatılan kurallara uyularak yapılması tavsiye olunur.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, olası zararlardan biri de İLKBAHAR GEÇ DONLARI’dır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Nedeni: cevizin vejetasyona başlamasından sonra, hava sıcaklığının en az eksi -2-3ºC’ye düşmesi sonucu,yeşil aksamın soğuktan yanması, yani ölmesidir.Ceviz,vejetasyona özellikle sürgün uçlarından başladığı için, zarar gören aksamlar da bu kısımlar olacaktır(foto sıra no:2).Sürgün uçlarında bulunan genellikle ilk üç göz, meyve gözü olduğundan dolayı, bu gözlerin ölmesi sonucu, meyve miktarında nerede ise % 100’e yakın kayıplar söz konusu olacaktır.

Çözümü: ceviz bahçesinin  tesis edilme aşamasında, ” meteorolojik kriterler “ bölümünde anlatılan kriterler dikkate alınarak DOĞRU çeşit seçimi yapılması çok çok önemlidir.

Ayrıca; bitki besleme programında(detayı “ceviz bakım programı:aylar”, bölümünde anlatıldığı gibi) , özellikle POTASYUM içerikli gübrelerin de gerekli dozlarda kullanılması tavsiye edilir.Zira; bu gübre, cevizde, meyve aromasını arttırır,sezonluk sürgün pişkinliğini ve odunlaşmasını sağlayarak, kış soğuklarına dayanıklılığını arttırdığı gibi, ertesi yılın baharında cevizin,vejetasyonuna normale göre 3-5 gün daha geç başlamasını sağlayarak, ilkbahar erken donlarını savuşturmasına da yardımcı olur.

Bununla birlikte; ” ceviz bakım programı:aylar “ bölümünde anlatıldığı gibi, bir takım müdahaleler de yapılmalıdır.Özellikle, Nisanın ilk haftasında başlamak üzere, bitki antifrizi ile birlikte güntozu uygulaması yapmak da geç donlara karşı bitkinin mukavemetinin artmasına yardımcı olur.

Uygulama: Nisanın ilk haftasında,100 lt suya, 600 gr crop-aid bitki antifrizi ve 5 kg güntozu konularak, ağaç iyice yıkanacak şekilde pülverize edilir.Uygulama 15 gün ara ile en az 2 kez yapılmalı,ilkbahar don riski devam ediyor ise, don riski geçecek tarihe kadar bir uygulama daha yapılmalıdır.

Not: uygulamaların, ” ilaçlamanın genel kuralları “ bölümünde anlatılan kurallara uyularak yapılması tavsiye olunur.

Not: foto sıra no:1 ‘de meyveye yatmış ergen bir ceviz ağacı ile foto sıra no: 2‘de genç bir ceviz fidanının, nisan ayı içlerinde gerçekleşmiş donlardan dolayı yanmış(ölmüş), sürgün uçları görülmektedir.

Önemli not: foto sıra no:3‘de,1500 rakımda yetişen bir ceviz ağacının dalındaki , mart ayı içinde uyanmaya(vejetasyona) başlamış , bütün dal aksamları görülmektedir.Kırmızı ile işaretlenmiş aksam,yeni sezonun meyve gözleridir ve  uyanmaya başlamıştır.Siyah ile işaretlenmiş aksam ise yeni sezonun erkek çiçekleridir ve onlar da uyanmaya başlamıştır.Bu durum, mart ayı için ve takip eden nisan ayı için çok tehlikelidir. Zira; yukarıda anlatılan konuda olduğu gibi, olası bir ilkbahar geç  donuna karşı, tamamen korunmasız bir durum söz konusudur.Zira; kış sezonunun ılık gitmesinden dolayı bile olsa, foto sıra no:3‘deki  gibi 17 mart tarihinde oldukça erken uyanmaya başlamış bir ceviz ağacı,ülkemizin genel iklim koşulları düşünüldüğünde,kesinlikle  istenilen bir durum değildir.

Follow

Paylaş

Cevizde sık olmasa bile, rastlanılan hastalıklardan biri de;

KÖK BOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ’dür.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Nedeni: Bitki gelişim başlangıcı olan, Nisan ve Mayıs aylarında havaların oldukça yağışlı olmasından dolayı, bitki dip ortam nemi en üst seviyededir.Bu ortam, havaların ısınması ve güneşlenme ile birleşerek, mantarların ortaya çıkmasına ve artmasına neden olmaktadır. Mantariyel gelişim, gerek cevizin yapraklarında ve gerekse de meyvelerinde tahribatlar yapmaktadırlar.Ancak, hayati önem taşıyan bir hastalık vardır ki; bunlardan biri de; KÖK BOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ’dür.Bu hastalık, ceviz kök boğazı ile toprak seviyesinde, hasta bölge kararak kendisini gösterir.Hasta olan bölge, kabuktan başlayarak içe doğru giderek, odun tabakasının çürümesine sebep olur.Bu durumda,bitki gelişimi yavaşlamakta ve hatta durmaktadır.Eğer, bu hastalığa müdahale edilmez ise, bitkinin ölümü de kaçınılmaz olur.Bu nedenden dolayı, özellikle yukarıdaki fotodan(kırmızı halka) da anlaşılacağı üzere, üzerinde durulması gereken bir hastalıktır.

Çözümü: Öncelikle, gözlem eksik edilmeden, hastalığı henüz başlangıç aşamasında tespit etmek çok önemlidir.Hastalıkla  tahrip olmuş bölge, steril ve keskin bir bıçakla, kazınarak temizlenir.Kazıma işlemi temiz dokulara kadar yapılmalıdır.Temizlenen kısım % 5’lik bordo bulamacı(100 lt suya,5 kg hazır bordo bulamacı konularak) ile iyice yıkanır.Bu ilaçlama, kök boğazının çevresindeki toprak yüzeyine de yapılmalıdır.Yara bölgesi,  1 kg sutut’a, 1 çay bardağı(80 gr) hazır bordo bulamacı karıştırılarak, elde edilen macun ile hava almayacak şekilde kapatılır.

Not: Kazıma sonucu, çıkan çürümüş bitki dokuları, yakılarak imha edilmelidir.Ve bu iş için kullanılan tüm malzemeler, tekrar steril hale getirilerek, malzeme deposuna konulmalıdır.

Sterilizasyon işlemi, hasta bölgelerde kullanılan malzemelerin, önce % 100 oranlı etil alkolle yıkanarak ve ardından % 10 oranlı hypo’lu su ile yıkanarak yapılmasıdır.

Not: Yara kısmı, takip altında tutulmalıdır.

Not:  tüm ilaçlamalarda kullanılacak suyun Ph düzeyi,7.00 seviyesinde olmalıdır.Bu, ilaçların tesiri bakımından önemli bir ayrıntıdır.

Not:foto sıra no:1‘ de, 2 toprak yaşlı, genç bir ceviz fidanında, erken tespit edilmiş bir KÖK BOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ görülmektedir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesinde, yapılabilecek işlerden biri de ÇİT BİTKİSİ, dikmektir.

Ayrıca, ara ziraat yapmanın da bazı kriterleri vardır.

Ekteki fotolarda görüldüğü üzere;

Önemi: ceviz bahçemizin sınırlarında dikilebilecek bitkilerden en önemlisi, KUŞBURNU’dur. Çit bitkisini dikmenin ve ara ziraat yapmanın ana kriteri, sulama suyunun YETERLİ debide olmasıdır.Ceviz bahçesinin sulama suyu ihtiyacını karşılayabiliyor ve ilave olarak sulama suyu  kalıyor  ise ancak çit bitkisi dikimini ve ara ziraat yapmayı düşünebiliriz.Zira; aynı sulama rejimi ve bakım programı çit bitkisine ve ara ziraat bitkisine de uygulanacaktır. İkinci kriter ise, çok bakım ve özellikle işçilik istememesi gereğidir.Bu kriter, zamanımızın ve enerjimizin büyük kısmını ceviz haricindeki bitkilere harcamamıza neden olacaktır ki; bu durumda AMAÇ’tan uzaklaşılmış olur. Diğer bir kriter de, ekonomik değerinin olmasıdır.Ülkemiz genelinin  iklimine uygunluk da dahili bütün bu kriterleri, KUŞBURNU yerine getirebilmektedir.

Not: çit bitkilerinin diğer bir yararı da, rüzgar perdesi oluşturmasıdır.Oluşan bu perde, aynı zamanda komşu bahçelerden gelebilecek, zararlı ilaçlama kalıntılarının, ceviz bahçesine girmesini engelleyecektir.

Not:ayrıca, çit bitkisi ve ara ziraat için seçilecek bitkilerin , vejetasyon süresi ve bakım programı süreçlerinin, cevizinkine yakın olması, ara ziraat başarımızı arttıran bir etkendir.

Not: foto sıra no:2‘de,ceviz sıraları arasında, ara ziraat bitkisi olarak, biber dikilmiş, ancak bakımının hassas ve işçiliğinin çok fazla olmasından dolayı, umulan fayda elde edilememiştir.

Follow

Paylaş

Bir ceviz bahçesi tesis edilmeden önce, çeşit seçimini yapabilmek için gerekli en önemli bilgi;

METEOROLOJİK VERİLER’dir.

Ayrıca bu veriler, “ceviz bakım programı:aylar” bölümünde anlatıldığı gibi, sulama rejimi ve bitki besleme programını da yönlendirecek kriterler içerir.

Ekteki fotoda görüldüğü üzere;

Önemi: doğru çeşit seçimi, ceviz bahçesinin başarısındaki ana unsurlarından biridir.Zira; bir çok emek ve zaman harcanmış bir bahçede sonuç hüsran olabilmektedir.Unutmamak gerekir ki;çeşit tespitinin ana kriteri, ceviz bahçesi tesis edilecek arazinin METEOROLOJİK VERİLER‘idir. Bahçe kurulumuna başlamadan önce, yöreye ait mümkünse son 40 yıla ait bu veriler meteoroloji müdürlüklerinden temin edilmelidir.Bu veriler nelerdir ?

EN DÜŞÜK HAVA SICAKLIĞI(EDHS); bu kriter, dikilecek çeşidin, kış soğuklarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi ağacın HAYATİYETİ söz konusudur.Zira; her çeşidin kendine özgü iklim istekleri olduğu gibi, en düşük hava sıcaklık dayanımları da farklıdır.Örneğin, yerli YALOVA çeşitleri, ılıman çeşitler olup kış soğuklarına çok dayanıklı değillerdir.Bu çeşitlerin eksi -18-22°C de, yaşları kaç olursa olsun, ölümleri kaçınılmazdır.Buna benzer,son yıllarda ülkemizde çok rağbet gören(!) CHANDLER, PEDRO, FERNOR  gibi ana çeşitler de ılıman tipler olup aynı dayanım kriterleri, bu çeşitler için de geçerlidir.Bu çeşitler ,  karasal ve kışları soğuk geçen bölgelere kesinlikle DİKİLMEMELİDİR.(foto sıra no:1′deki arazinin EDHS kriteri: eksi -25,6°C’dir.)

İLKBAHAR SON DON TARİHİ(İSDT); bu kriter, ağacın yapraklanma ve çiçeklenme dönemlerinde karşılaşabilecekleri don tehlikesi bakımdan önemlidir.Bir nevi meyvelerin HAYATİYETİ söz konudur.Bu nedenle, yapraklanma ve çiçeklenme tarihleri, son don tarihinden sonra olan çeşitlerin seçilmesi önemlidir.Ülkemizde, son don tarih ortalaması yaklaşık 25 nisan ile 5 mayıs tarihleri arasıdır.(foto sıra no:1′deki arazinin İSDT kriteri: eksi -2°C ile, 2 mayıs tarihindedir.)

SONBAHAR ERKEN DONLARI(SEDT); bu kriter, ağacın o yılki sürgünlerinin sonbaharın erken donlarından etkilenip etkilenmeyeceğini belirler.Bir nevi sezon sürgünlerinin HAYATİYETİ söz konusudur.Bu nedenle, sonbahar erken donlarından etkilenmeyecek, vejetasyon süresi kısa çeşitler seçilmelidir ki; hem sezon sürgünleri ve meyve gözleri erken donlardan zarar görmesin, hem de sürgünleri  kışa hazırlanabilsin.(foto sıra no:1′deki arazinin SEDT kriteri: eksi -2°C ile, 29 eylül tarihindedir.)

SOĞUKLAMA SÜRESİ; bu kriter, meyve tutumunu belirleyen unsurdur.Zira; her ceviz çeşidinin dinlenme döneminde, kendine özgü belirli bir süre soğuk hava ihtiyacı vardır.Bu süre, ceviz çeşitlerinin, +7,1 °C ile 0°C arasında geçirdikleri saat miktarıdır. Ceviz çeşitlerinin, 700 saat ile 2200 saat arasında değişik soğuklama süreleri vardır.Ülkemiz genelinde, soğuklama süresi ortalaması 1800-2000 saat civarıdır.

 Not: foto sıra no:1‘deki gibi minimum verilere, garanti opsiyon payı olarak eksi -5°C, daha ilave edilmelidir.Zira; ülkemizdeki birçok meteoroloji istasyonu, yerleşim yerlerinin içlerinde kalmış veya yerleşim yerlerinin çok yakınındadırlar.Yerleşim merkezlerinde  kışın,gerek evsel kaynaklı soba dumanları ile gerekse de fabrikaların ve araçların yaymış oldukları dumanlar, şehri, açık alana göre yaklaşık 5 °C kadar daha ılık tutar.

Unutulmamalıdır ki; her yerleşim merkezi, kendi iklimini yaratır.

Not: Meteorolojik verilerin son 40 yıllık bilgilerine ulaşamıyorsak bile, 2011-2012 yılı kış verileri de işimizi görebilecektir.Zira; ülkemizde son 50 yılın en sert kışı, 2011-2012 kışında yaşanmıştır.Bu yılın bilgileri de bize ışık tutabilir.

Not: Ülkemiz ortalama rakımının 1000 mt ve ortalama en düşük sıcaklığının da eksi -22-25°C arası olduğu göz önünde tutulursa, soğuğa dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.Ilıman çeşitler içinse sınır değer eksi -15-18°C’ arasında olduğu da göz önünde tutulmalıdır.

Not: dikim sonrasında, ” ceviz bahçesinde bulunması gereken aletler” konusunda anlatılan,harddiskli dijital termometre temin ederek, direkt bahçemizle ilgili  meteorolojik verilerin noktasal değerlerini tespit etme imkanımız olacaktır.

Not: foto sıra no:1‘deki bu görüntü, uygulaması yapılmış, 11.000 ağaçlık bir ceviz bahçesinin, METEOROLOJİK VERİ‘lerinden alınmıştır.

Follow

Paylaş